Z cyklu: „Pogrzeb w magazynie”: Litewska filharmonia łąkowa

PME War­szawa

Pań­stwowe Muzeum Etno­gra­ficzne otwo­rzyło podwoje nowej wystawy sta­łej, pod tytu­łem: „Czas świę­to­wa­nia w kul­tu­rach ludo­wych Pol­ski i Europy”. Wystawa składa się z dwóch czę­ści. Pierw­sza – znana już widzom pod nazwą „Zako­chany Cho­pin” – nosi tytuł „Od Cho­pina do awan­gardy”; posze­rzona została o nie­zwy­kle cenne, odre­stau­ro­wane przez Muzeum laleczki – makiety tań­ców ludo­wych, przy­go­to­wane przez pol­skich pla­sty­ków na Wielką Wystawę Świa­tową w roku 1937. O histo­rii tego zbioru pisze Gra­żyna Dąbrow­ska w kata­logu do wystawy w arty­kule: Zapo­mniane doku­menty począt­ków pol­skiej etno­cho­re­ogra­fii.

Przy­łą­cze­nie do wystawy sta­łej tej czę­ści eks­po­zy­cji to dobry pomysł – pozwala cie­szyć się cenną mery­to­rycz­nie i cie­kawą eks­po­zy­cyj­nie pre­zen­ta­cją przez dłuż­szy czas. Pozwolę sobie jed­nak na wła­sne uzu­peł­nie­nie tej czę­ści wystawy o kolejne maga­zy­nowe odkry­cia, doko­nane, nota bene, pod­czas wybie­ra­nia zabyt­ków do „Czasu świętowania”.Mam nadzieję, że wybór mój jest trafny i że Fry­de­ryk Cho­pin mógł słu­chać rów­nież orkiestr „sym­fo­nicz­nych” takich jak ta, utwo­rzona z instru­men­tów wyko­ny­wa­nych przez litew­skie dzieci pasące na łąkach bydło i gęsi. Dodam że cały zestaw został wyko­nany przez Arvy­dasa Karaszkę w Wil­nie i ofia­ro­wany pra­cow­nicy PME w War­sza­wie, Tere­sie Lewiń­skiej, w 1986 roku. Był, zapewne, pamiątką dzie­ciń­stwa swego wyko­nawcy. Oto instru­menty tej łąko­wej orkie­stry, wszyst­kie wyko­nane (a może i skon­stru­owane) przez dzieci:

Miri­lion (lit. bri­ba­las) to instru­ment muzyczny wyko­nany ze źdźbła słomy zagię­tego na pół lub roz­wi­dlo­nej gałązki, na które nało­żono mem­branę ze skórki od kiełbasy.

Róg składa się z dwóch czę­ści: pisz­czałki wystru­ga­nej z drewna jesio­no­wego i rogu bydlę­cego. Jeden koniec pisz­czałki zwęża się i wci­śnięty jest do czary gło­so­wej, czyli do rogu, drugi ma zakoń­cze­nie klar­ne­towe z „języcz­kiem” wycię­tym na powierzchni. Na stro­nie wierzch­niej pisz­czałki znaj­duje się sześć otwo­rów pal­co­wych słu­żą­cych do regu­la­cji wyso­ko­ści słupa powie­trza. Czara gło­sowa wyko­nana została z rogu bydlę­cego ścię­tego pła­sko na zwę­ża­ją­cym się końcu. Służy ona jako dźwięcznik.

…

Czy­taj całość »

Co robi etnolog w sklepie z butami, czyli historia jednej pary – część pierwsza.

fot. Pro­li­ne­se­rver, źró­dło Wiki­pe­dia, CC BY-SA 3.0

Wie­czo­rami, jeż­dżąc róż­nymi tra­sami na rowe­rze, etno­log mija bie­ga­czy. Jed­nych w tre­ningu inter­wa­ło­wym (car­dio), któ­rzy na 80% HRmax pod­bie­gają ulicą Agry­koli, Bel­we­der­ską czy na ursy­now­ską górkę (zresztą świet­nie się do tego typu tre­ningu nada­ją­cymi), budu­jąc siłę biegu. To znowu innych w wysiłku tle­no­wym (z gwizd­kami lub bez), prze­miesz­cza­ją­cych się jed­no­staj­nie aż prze­bie­gną okre­ślony dystans lub dopóki nie minie zało­żony przez nich wcze­śniej czas… Postać w „obci­słym” stroju, z lekko zgię­tymi w łok­ciach rękami i wiel­kim zegar­kiem na lewym przed­ra­mie­niu jest chyba dla każ­dego z nas bar­dzo fami­liarna: jeśli kogoś kie­dyś takowy nie minął w lesie czy na chod­niku, to na pewno sły­sze­li­śmy o jakimś mara­to­nie czy innym biegu, w któ­rym uczest­ni­czą sami „tacy”[*].

Jed­nak o samym bie­ga­niu i jego zba­wien­nych czy degra­du­ją­cych skut­kach dla orga­ni­zmu nie będziemy dziś pisać, choć nie są one obce etno­lo­gowi, gdyż na tyle na ile może, o kon­dy­cję dba. Rzecz nato­miast doty­czyć będzie nie­zbęd­nych akce­so­riów bie­ga­cza, a nawet tylko jed­nego ele­mentu jego ubioru, za to w licz­bie mno­giej – butów. Tym co zain­te­re­so­wało etno­loga naj­bar­dziej, są nazwy tych mie­nią­cych się jaskra­wymi kolo­rami obiek­tów, zro­bio­nych z mate­ria­łów nie­znisz­czal­nych, o „cudow­nych” wła­ści­wo­ściach (jak zapew­niają pro­du­cenci) i fak­tu­rach, które nawet Lemowi się nie śniły.

Powiedzmy, że dla meto­do­lo­gicz­nego porządku nie weź­miemy na warsz­tat wszyst­kich modeli wszyst­kich firm, choć nie byłoby to wbrew pozo­rom spe­cjalne trudne, bowiem prze­wa­ża­jąca więk­szość korzy­sta z podob­nych moż­li­wo­ści w zakre­sie kodu, doboru zna­ków, seman­tyki i syn­taksy kon­stru­ując nazwy modeli. Ale obję­tość tego posta sta­łaby się nie­blo­gowa. Przy­pa­trzę się więc tylko jed­nemu mode­lowi, któ­rego nazwa przy­kuła moją uwagę ze względu na słabo czy­telne funk­cje: mar­ke­tin­gową, kulturowo-użytkową i konotacyjno-asocjacyjną, które są jed­nymi z waż­niej­szych w kata­logu funk­cji nazw wła­snych wyli­czo­nych przez językoznawców.

Salo­mon (poza sko­ja­rze­niami biblij­nymi) to nazwa marki akce­so­riów spor­to­wych. W żar­go­nie języ­ko­znaw­czym powie­dzie­li­by­śmy, że jest to nazwa prze­nie­siona (w tym przy­padku w pro­ce­sie trans­no­mi­za­cji), gene­tycz­nie wła­sna. Pocho­dzi od nazwi­ska twórcy marki, Geo­r­ges Salo­mona. Firma powstała w 1947 roku w Annecy (Górna Sabau­dia). Począt­kowo zaj­mo­wała się tylko pro­duk­cją tury­stycz­nego asor­ty­mentu zimo­wego – nart, wią­zań – z cza­sem roz­ro­sła się jed­nak i stała roz­po­zna­walną marką wszel­kich pro­duk­tów spor­to­wych: ubrań i sprzętu nar­ciar­skiego. W 2005 roku prze­jęta została przez fiń­ski Amer, który ma finan­sowe związki z Adi­da­sem. To tyle jeśli cho­dzi o krótką histo­rię pro­du­centa inte­re­su­ją­cych mnie butów. Przejdźmy do sedna, bo nazwa modelu butów przy­kuwa wzrok i zasiewa nie­po­kój w myślach.

…

Czy­taj całość »

Must be the pirat

Flag_of_Edward_England, WarX, edi­ted by Manuel Strehl

W kinach wyświe­tlany jest film poru­sza­jący tema­tykę pira­tów soma­lij­skich. Porwa­nie frach­towca, kapi­tan, spo­cone lśniące ciała pory­wa­czy, odwaga, obo­wią­zek. Full service ame­ry­kań­skiego kina.

Sława pira­tów soma­lij­skich nie ma dziś nic wspól­nego z malow­ni­czymi posta­ciami z hakiem zamiast dłoni i papugą na ramie­niu. Pew­nie dla­tego, że żyją w naszych cza­sach, a AK-47 nie jest tak roman­tyczne jak sza­bla i armat­nia kula z tlą­cym się lontem.

Według agen­cji Reu­tera przez ostat­nie cztery lata porwano trzy tysiące pięć­set osób, z czego sześć­dzie­siąt dwie zgi­nęły. Zadzi­wia­jąco dużo ludzi ryzy­ko­wało mimo wia­do­mego zagro­że­nia – trzy tysiące pięć­set osób to sie­dem­dzie­siąt dwie osoby mie­sięcz­nie, dwie dzien­nie upro­wa­dzone przez soma­lij­skich piratów.

Skąd się wzięli ci „pra­co­wici ludzie”?

Ano z biedy. Począt­kowo wiel­kie firmy łupiły tra­dy­cyjne łowi­ska Soma­lij­czy­ków, pozba­wia­jąc ich moż­li­wo­ści zarob­ko­wa­nia. Póź­niej zaczęła się wojna domowa, która spro­wa­dziła lub wykre­owała róż­nego rodzaju rze­zi­miesz­ków i ban­dy­tów. Prze­moc rodzi prze­moc, ubó­stwo — pomy­sły na wyj­ście z niego. Roz­wi­nęło się zatem przy­no­szące nie­złe zyski pirac­two, które miej­scowi pew­nie trak­tują jako swego rodzaju zadość­uczy­nie­nie za zra­bo­wane łowi­ska. Dość powie­dzieć, że tra­fiło na podatny grunt.

Trzy lata temu wybie­ra­łem się na archi­pe­lag Lamu w Kenii, nie­da­leko gra­nicy z Soma­lią. Kiedy rezer­wo­wa­łem pokój wła­ści­cielka wspo­mniała, że nie ma pro­blemu, bo nie ma tury­stów i jeśli przy­jadę, to spo­koj­nie mnie ugo­ści. Spraw­dzi­łem pogodę. Może tam jakaś pora desz­czowa albo wia­try? Nie, wszystko ok. Przed wyjaz­dem zadzwo­ni­łem, żeby poże­gnać się ze zna­jo­mym, który zjadł na Afryce zęby.

…

Czy­taj całość »

Patrz Kościuszko na nas z nieba…

Wła­dy­sław Sikora, PME 45961,2 Fot. Edward Koprowski

Powyż­szy tytuł to słowa tek­stu Polo­neza Kościuszki napi­sa­nego przez Raj­munda Sucho­dol­skiego. Postać Tade­usza Bona­wen­tury Kościuszki (1746–1817), naczel­nika naro­do­wej insu­rek­cji, gene­rała, inży­niera i uczest­nika walk o nie­pod­le­głość Sta­nów Zjed­no­czo­nych, sta­nowi cie­kawy przy­kład życia po życiu naszych naro­do­wych boha­te­rów. Nie dziwi fakt, że w obra­zie Jana N. Bizań­skiego Sypa­nie Kopca Kościuszki naczel­nik spo­gląda z nieba na lud kra­kow­ski, który w ten wła­śnie spo­sób posta­no­wił uczcić pamięć pol­skiego wodza.

Kościuszko był i pozo­staje boha­te­rem uni­wer­sal­nym, nie­za­leż­nie od sys­temu poli­tycz­nego, ide­olo­gii czy par­tyj­nych pre­fe­ren­cji. Jego imie­niem nazy­wano ulice, szkoły, jed­nostki woj­skowe (w tym słynny Dywi­zjon 303 i 1. Dywi­zję Woj­ska Pol­skiego), statki, samo­loty pasa­żer­skie, a nawet naj­wyż­szą górę Austra­lii. Kościuszko to rów­nież kon­struk­cja hydro­lo­giczna – próg wodny na Wiśle w oko­licy Kra­kowa. Nie­wielu pamięta, że por­tret naszego naro­do­wego boha­tera miał w swo­jej kaju­cie także Kapi­tan Nemo – główny boha­ter powie­ści Juliu­sza Verne’a 20 tysięcy mil pod­mor­skiej żeglugi.

Histo­ryczna rola dowódcy powsta­nia, ale także mit Kościuszki jako opie­kuna chłopów-powstańców nie pozo­stały bez wpływu na rodzimą twór­czość ludową. W kolek­cji PME znaj­duje się kil­ka­na­ście prac przed­sta­wia­ją­cych naczel­nika insurekcji.

…

Czy­taj całość »

Tapa – archaiczna forma papieru, cz. II

Siapo-tapa, Poli­ne­zja, zbiory PME Fot. Erika Krzycz­kow­ska Roman

W nie­któ­rych czę­ściach świata, umie­jęt­ność wytwa­rza­nia tapy kul­ty­wo­wana jest nie­prze­rwa­nie od setek lat. Szcze­gól­nym zain­te­re­so­wa­niem cie­szy się ona w rejo­nie Południowo-Wschodniej Azji i archi­pe­lagu Wysp Pacy­fiku, przede wszyst­kim na Tonga, Samoa, Fidżi, Tahiti, ale rów­nież w Papui Nowej Gwi­nei, Nowej Zelan­dii, na Hawa­jach, Niue, Vanu­atu, Wyspach Cooka, Jawie oraz w nie­któ­rych kra­jach afry­kań­skich i ame­ry­kań­skich poło­żo­nych w oko­licy równika.

Słowo tapa weszło do obie­go­wego języka za pośred­nic­twem Jamesa Cooka (1728–17779), który jako pierw­szy Euro­pej­czyk kolek­cjo­no­wał i zapre­zen­to­wał szer­szej publicz­no­ści, pozy­ski­wany przez Poli­ne­zyj­czy­ków mate­riał. Pomimo róż­nic języ­ko­wych i odmien­nych nazw w roz­ma­itych czę­ściach Oce­anii ter­min tapa roz­po­wszech­nił się i utrwa­lił w języku mię­dzy­na­ro­do­wym. Nie zmie­nia to faktu, że na Wyspach Pacy­fiku nazew­nic­two czę­sto zwią­zane jest z kon­kret­nym zna­cze­niem i na okre­śle­nie tapy używa się rdzen­nych ter­mi­nów, uwa­run­ko­wa­nych historycznie.

…

Czy­taj całość »

Wirtu@lny Tabor – internetowe Muzeum Romów

Hisz­pań­skie Romki, ok. 1917r.

Wśród nowo powsta­ją­cych ini­cja­tyw nawią­zu­ją­cych nazwą, kształ­tem czy zakre­sem zadań do muzeów, poja­wił się Wirtu@lny Tabor (http://wt.romologica.net/Wirtualny-Tabor.html) – inter­ne­towe Muzeum Romów. Jego celem, według infor­ma­cji na stro­nie, jest doku­men­to­wa­nie mate­rial­nej kul­tury Cyganów/Romów. Po uważ­niej­szym przyj­rze­niu się stro­nie oka­zuje się, że jest ona nie tylko wir­tu­al­nym zbio­rem eks­po­na­tów, ale też małym kom­pen­dium wie­dzy o ich kul­tu­rze i histo­rii w Pol­sce i Euro­pie. I tak np. w zakład­kach „Malar­stwo”, „Muzyka” czy „Rze­mio­sło” można prze­czy­tać krót­kie wpro­wa­dze­nia do tych dzie­dzin, a nawet poznać syl­wetki naj­waż­niej­szych twór­ców. Na stro­nie znaj­dują się rów­nież tek­sty na temat oby­cza­jów i tra­dy­cji Romów, szcze­pów żyją­cych w Pol­sce i na świe­cie, histo­rii Cyga­nów od czasu ich przy­by­cia do Europy około 1500 lat temu, poprzez okres II wojny świa­to­wej (szcze­gólną uwagę zwraca zbiór foto­gra­fii z okresu Zagłady), po czasy współ­cze­sne, gdzie zapre­zen­to­wano naj­waż­niej­sze rom­skie orga­ni­za­cje i pro­gramy skie­ro­wane do tej społeczności.

…

Czy­taj całość »

Res musealiae: Refleksje z magazynu ceramiki PME

Maga­zyn cera­miki, Fot. Mariusz Raniszewski

Kolek­cja cera­miki Pań­stwo­wego Muzeum Etno­gra­ficz­nego w War­sza­wie liczy ponad 6000 muze­aliów. Są to okazy z terenu Pol­ski i – w mniej­szym zakre­sie – Europy. Jest to naj­więk­sza kolek­cja cera­miki ludo­wej w Polsce.

Co dzi­siaj komu­ni­kuje nam ten impo­nu­jący liczeb­nie zbiór? Naj­star­szy okaz pocho­dzi z początku XIX wieku, pozo­stałe poprzez wiek XIX i XX się­gają współ­cze­sno­ści. Znaj­dziemy w nim repre­zen­ta­cje wszyst­kich reak­ty­wo­wa­nych po woj­nie przed­wo­jen­nych ośrod­ków ceramicznych[1]: całe „zagłę­bie” kie­lec­kie: Cha­łupki, Ostro­wiec Świę­to­krzy­ski, Rędo­cin, Kąty Den­kow­skie, pobli­ską słynną Iłżę[2], ale także Medy­nię Gło­gow­ska, Paw­łów i Urzę­dów z Lubelsz­czy­zny, pod­la­ską Czarną Wieś, Łukę, Klesz­czele, Sie­mia­ty­cze, Białą Pod­la­ską i wresz­cie archa­iczną cera­mikę ze Stu­dzia­nego Lasu (wyko­ny­waną tech­niką wal­cową), dla kon­tra­stu boli­mow­ską kolo­rową pół­ma­jo­likę rodziny Konop­czyń­skich z łowic­kiego Bolimowa[3] i słynne wyroby warsz­tatu Nec­lów z Chmielna na Kaszubach[4]. Nie wymie­ni­łam tu wszyst­kich zna­nych ośrod­ków, które w więk­szo­ści już w chwili obec­nej nie funk­cjo­nują. Z tych z tra­dy­cjami „trzyma się” zale­d­wie kilka, m.in. Rędo­cin, w któ­rym pra­cuje 4 garn­ca­rzy, Bro­dła k/Krakowa, gdzie został ostatni garn­carz, Rabka-Zdrój, Czarna Wieś Kościelna oraz wspo­mniany Boli­mów i Chmielno. Jako kon­ty­nu­acja kolek­cyj­nych zało­żeń – gro­ma­dze­nia przy­kła­dów cera­miki wg ośrod­ków cera­micz­nych – do muzeum tra­fiają także współ­cze­sne wyroby. Zesta­wie­nie przed­mio­tów tej samej kate­go­rii z róż­nych okre­sów daje moż­li­wość ana­lizy porów­naw­czej. Twór­czość garn­car­ska nie jest dzie­dziną, w któ­rej zmiany zacho­dzą dia­me­tral­nie, mate­riał wyj­ściowy pozo­staje ten sam, formy naczyń są te same, nie­kiedy poja­wiają się zmo­dy­fi­ko­wane lub nowe, zdob­nic­two wystę­puje jako kon­ty­nu­acja daw­nych wzo­rów lub wpro­wa­dzane są nowe orna­menty (np. jeden z garn­ca­rzy z Brodeł[5] sto­so­wał jako orna­ment wałecz­kowy koła od dzie­cię­cych zaba­wek), zmie­niły się szkliwa (z oło­wio­wych na che­miczne) i spo­sób wypału – z pieca opa­la­nego drew­nem na elek­tryczne (ale nie­któ­rzy garn­ca­rze pozo­stają cią­gle przy tych tra­dy­cyj­nych). Nie wszyst­kie prze­two­rze­nia widoczne są gołym okiem, ale zmiany for­malne są odpo­wie­dzią na zmiany kul­tu­rowe i cywi­li­za­cyjne. Te pro­cesy komu­ni­kuje kolekcja.

…

Czy­taj całość »

Portrety kanonika w zbiorach PME

Koper­nik roman­tyczny, aut Ryszard Sęk, PME 36652,1 Fot. Edward Koprowski

W latach sie­dem­dzie­sią­tych i osiem­dzie­sią­tych ter­mi­nem „por­tre­ty­ka­no­nika” ludzie z pół­światka nazy­wali bank­noty tysiąc­zło­towe, na któ­rych umiesz­czona była podo­bi­zna Miko­łaja Koper­nika (1473–1543). Podo­bi­zna astro­noma wid­nie­jąca na bile­tach Naro­do­wego Banku Pol­skiego inspi­ro­wana była toruń­skim por­tre­tem Koper­nika, a jej auto­rem był znany pol­ski gra­fik Andrzej Hein­rich. Nie­bie­ski por­tret kano­nika stał się nie­mal kano­nicz­nym przed­sta­wie­niem, które wywarło zna­czący wpływ na rodzimą twór­czość ludową.

W 1973 roku obcho­dzono w Pol­sce Ludo­wej okrą­głą 500. rocz­nicę uro­dzin pol­skiego astro­noma. Pod­kre­śle­nie pol­sko­ści, swoj­sko­ści i rodzi­mego pocho­dze­nia Koper­nika (ten na pewno czuł się pod­da­nym pol­skiego króla, ale czy naprawdę uwa­żał się za Polaka? – nad tym zagad­nie­niem łamią sobie dziś głowę uczeni) było jed­nym z głów­nych punk­tów pań­stwo­wego świę­to­wa­nia. Nic więc dziw­nego, że rok 1973 oka­zał się momen­tem ini­cju­ją­cym erup­cję twór­czo­ści ludo­wej, któ­rej tema­tem wio­dą­cym było uka­za­nie postaci astro­noma. Arty­ści prze­ści­gali się w spo­rzą­dza­niu podo­bizn kano­nika, czego wymier­nym efek­tem jest ponad dwa­dzie­ścia dzieł sztuki znaj­du­ją­cych się w zbio­rach PME.

Wpływ przed­sta­wie­nia wid­nie­ją­cego na bank­no­cie NBP był tak silny, że wszy­scy ludowi arty­ści uznali za pierw­szą, nie­zby­walną i wyróż­nia­jącą cechę cha­rak­te­ry­styczną Koper­nika jego bujną fry­zurę skła­da­jącą się z opa­da­ją­cych na kark dłu­gich wło­sów. Koper­ni­kań­skie ucze­sa­nie stało się moty­wem wio­dą­cym i wręcz roz­po­znaw­czym w ludo­wej wizji artystycznej.

…

Czy­taj całość »

Tapa: archaiczna forma papieru cz.I

Cere­mo­nialny stroj kro­lew­ski Kongo zbiory PME Fot. Erika Krzyczkowska

Pań­stwowe Muzeum Etno­gra­ficzne w War­sza­wie posiada bogaty zbiór ponad osiem­dzie­się­ciu tap pocho­dzą­cych z róż­nych regio­nów świata.  Więk­szość kolek­cji sta­no­wią obiekty z Wysp Pacy­fiku, repre­zen­tu­jące prze­krój tap od XIX do XXI wieku. Nie­zwy­kle inte­re­su­jące i barwne arte­fakty pocho­dzą rów­nież z Ame­ryki Połu­dnio­wej i Mek­syku.  Dopeł­nie­niem kolek­cji są uni­ka­towe obiekty z Afryki, w tym cere­mo­nialny strój kró­lew­ski ludu Bakuba.

Tapa, mate­riał pozy­ski­wany z wewnętrz­nej strony łyka kory drzew mor­wo­wa­tych, znana jest od co naj­mniej 6000 lat. Praw­do­po­dob­nie tech­nika jej wytwa­rza­nia została wyna­le­ziona na tere­nach dzi­siej­szych Chin, skąd przez Azję Południowo-Wschodnią roz­prze­strze­niła się wokół globu, kon­cen­tru­jąc się w obsza­rze okołorównikowym.

…

Czy­taj całość »

Latające zwierzęta domowe

Gołę­bie przed Mecze­tem Piąt­ko­wym w Sta­rym Delhi, © Jorge Royan (www.royan.com.ar) źró­dło Wikipedia

Pod­czas pobytu w Sta­rym Delhi uwagę podróż­nego mogą zwró­cić liczne stada gołębi krą­żące ponad zabu­do­wa­niami. Są one zbyt dobrze „zor­ga­ni­zo­wane”, by być tylko prze­lot­nymi gośćmi w tam­tej oko­licy. Hodo­wane w klat­kach na dachach domów, są wypusz­czane raz lub kilka razy dzien­nie, żeby przy­po­mnieć sobie na chwilę o wol­no­ści, jaką daje lata­nie, po czym wra­cają do swo­ich drew­nia­nych lub dru­cia­nych domostw. O ile gołę­biar­stwo ma swo­ich pasjo­na­tów także w Pol­sce, o tyle zasta­na­wia­jące jest skąd taka popu­lar­ność tego typu hodowli po dziś dzień w sto­licy Indii. I dla­czego wła­śnie w Sta­rym Delhi?

Gatunki gołębi, Mey­ers Konver­sa­tion­sle­xi­kon (1885–90), źró­dło Wikipedia

Zagadkę można roz­wią­zać się­ga­jąc kilka wie­ków wstecz, a kon­kret­nie do cza­sów pano­wa­nia dyna­stii Mogo­łów. Wraz z nimi przy­byli do Indii znawcy tej roz­rywki z Dale­kiego Wschodu, a hodowla skrzy­dla­tych przy­ja­ciół stała się spo­so­bem spę­dza­nia czasu przez wład­ców i moż­nych. Gołę­bie roz­go­ściły się więc w pała­cach, have­lach i w klat­kach nad brze­giem Jamuny. Posia­da­nie kabo­otar­khana, czyli spe­cjal­nego pomiesz­cze­nia dla gołębi i bycie kabo­otar­baz, czyli ich hodowcą, świad­czyło o sta­tu­sie danego miesz­kańca miasta.

…

Czy­taj całość »