Światowy Dzień Wody (ang. World Water Day) to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 1992 roku. Ma przypominać, że wielu mieszkańców Ziemi cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej.
Przynieść wodę ze studni
Bez wody nie ma życia. Jest niezbędna każdemu człowiekowi jako źródło utrzymania organizmu przy życiu: do przygotowania pożywienia, utrzymania higieny oraz w przemyśle – w mikro i makroskali. Zasoby słodkiej wody kurczą się na naszej planecie, dlatego warto myśleć o jej zrównoważonym wykorzystaniu. Zawsze warto pamiętać, że małe kroki mogą się stać dużymi, jeśli wszyscy zaangażujemy się w racjonalne korzystanie z zasobów wody.
Wiadro wykonane z klepek techniką bednarską, woj. lubelskie, wykonane przed 1939 r. Fot. E. Koprowski
Czy nasi przodkowie mogą być dla nas w tym wzorem?
Dawne wzorce higieny, rzadkie mycie ciała i włosów – „od święta”, rzadkie pranie odzieży – częściej w lecie, rzadziej
w zimie, wietrzenie tej wełnianej i skórzanej – budzą zdziwienie, ale z pewnością te zabiegi były „kompatybilne z czasami”: mniejszą świadomością higieny, ale też mniejszym zanieczyszczeniem powietrza, wolniejszym brudzeniem odzieży lnianej. Woda się „nie lała”, żeby ją mieć pod ręką w domu trzeba ją było przynieść w wiadrach przy pomocy nosideł ze studni. Były to maksymalnie 2 drewniane wiadra wykonane z klepek. Czynnością przynoszenia wody zajmowały się kobiety. Jeśli się kończyła, trzeba było iść po kolejny zapas, i kolejny.. Dzisiaj nie zastanawiamy się ile wody zużyjemy – zużywamy tyle ile potrzebujemy. Kiedyś, każdy garnuszek wody to wyciągniecie jej ze studni przy pomocy żurawia lub kołowrotu. To też patrzenie w studnię w okresie suszy i wypatrywanie czy jest woda. Wcześniej znalezienie dobrego miejsca na studnię, która musiała być przy każdym domu, bo woda to życie.
Nosidło do transportu wiader z wodą, woj. świętokrzyskie, wykonane przed 1939 r. Fot. E. Koprowski
Jako wzór może służyć wykorzystanie wody-deszczówki, zbieranej kiedyś do cebrów i beczek drewnianych. Obecnie takie zbieranie wody staje się coraz popularniejsze także w nowoczesnych blokach, w których są ujęcia wody deszczowej. Dawniej deszczówki używano do mycia włosów i do podlewania kwiatów w okresach, kiedy nie było dłużej opadów deszczu.
Autorka: Małgorzata Jaszczołt, Kuratorium Etnograficzne PME.