Piknik na placu Małachowskiego wyznaczy symboliczny początek lata. Tego dnia śródmiejski plac stanie się miejscem współpracy, wytchnienia i budowania wzajemnych relacji sąsiedzkich. Wspólnie naładujemy baterie na zbliżające się lato! Tegoroczny piknik odbędzie się pod hasłem witalności i pobudzenia miejskiej energii, napędzanej powrotem słonecznych dni i długich, ciepłych wieczorów.
Działania w ramach pikniku będą odbywać się w przestrzeni publicznej okolicy placu, w formie spacerów czy praktyk ruchowych. Program obejmie oprowadzania po aktualnych wystawach oraz odwiedziny w miejscach na co dzień niedostępnych. Energia sąsiedzkich instytucji stała się punktem wyjścia otwartego programu, który przybliży lokalną historię tej części Śródmieścia, przedstawi wartość tkanki architektonicznej i krajobrazowej okolicy, zwróci uwagę na kwestie ekologii oraz miejskiej fauny i flory, oferując wytchnienie od śródmiejskiej intensywności i hałasu.
Całości dopełni oferta warsztatów artystycznych i przyrodniczych organizowanych przez zespół edukatorski Zachęty i Muzeum Etnograficznego, grupę projektową Centrala i przyrodnika Michała Książka. Na zakończenie obędzie się koncert Ayouba Houmanna, wokalisty z Maroka, i Noumsa Dembele, instrumentalisty z Burkina Faso, którzy wraz zespołem przybliżą nam klimat wakacyjnych, słonecznych dni.
Do zobaczenia na placu Małachowskiego!
Program pikniku:
14:50 Otwarcie pikniku
plac przed historycznym wejściem do Zachęty
15:00 oprowadzanie po wystawie Afrotopie z artystką Melanie Issaką oraz po wystawie Ernest Cole. Fotograf na wygnaniu
recepcja Państwowego Muzeum Etnograficznego
W jaki sposób fotografie prezentowane na wystawie „Afrotopie” przełamują stereotypy na temat Afryki? Jak młode pokolenie artystów i artystek pochodzących z kontynentu opowiada o tożsamości, duchowości i wspólnocie?
Melanie Issaka jest mieszkającą w Londynie artystką wizualną i niezależną fotografką, której twórczość bada przecięcia rasy, płci i klasy społecznej. Pracując zarówno w technikach analogowych, jak i cyfrowych, a także w druku artystycznym, analizuje złożoność tożsamości i reprezentacji, często kwestionując powierzchowne postrzeganie i konwencjonalne formy widzialności. Jej prace zwracają uwagę na napięcie między życiem publicznym a prywatnym, wykorzystując procesy materialne do podkreślenia obecności, cielesności i samoświadomości. Skupiając się na dotykowych i fizycznych właściwościach druku oraz mediów opartych na obiektywie, Melanie stara się uwypuklić materialność procesu tworzenia obrazu jako sposób na odzyskanie sprawczości i opór wobec uproszczonych przedstawień. Ukończyła studia licencjackie z projektowania graficznego na University of Brighton (2016) oraz magisterskie z fotografii w Royal College of Art (2021). Od 2022 roku pracuje jako instruktorka techniczna w dziedzinie fotografii w Royal College of Art.
Wystawa „Ernest Cole. Fotograf na wygnaniu” ukazuje poruszający etap twórczości legendarnego południowoafrykańskiego fotografa. Jego fotografie powstałe w Nowym Jorku w latach 1967–1972 są wizualną opowieścią o codzienności, sile i godności Czarnych mieszkańców Harlemu, a także gorzką refleksją nad przemocą systemową i wykluczeniem rasowym.
Julia Grudzień – absolwentka etnologii i antropologii kulturowej oraz studentka Artes Liberales na Uniwersytecie Warszawskim, pracowniczka działu edukacji w PME. Interesuje się teoriami związanymi z krytycznymi studiami nad dziedzictwem i ich praktycznym zastosowaniem w muzealnictwie. Prowadzi badania dotyczące kolonialnych fotografii w archiwach oraz współczesnych fotografii w muzeach.
15:00 oprowadzanie kuratorskie Michała Jachuły po wystawie Przestrzenie
holl główny Zachęty
Jak wygląda sztuka, która angażuje różne zmysły i pozwala dosłownie wejść do środka dzieła? Na wystawie Przestrzenie w Zachęcie — Narodowej Galerii Sztuki prezentujemy unikatowe realizacje klasyków polskiej sztuki współczesnej, które zmieniły sposób myślenia o przestrzeni, widzu i ekspozycji. Rekonstrukcje historycznych dzieł oraz bogate materiały archiwalne pozwalają odkryć pionierskie praktyki artystyczne, które inspirują do dziś.
Termin environment (z ang. otoczenie) odnosi się do prac, które angażują widza fizycznie i zmysłowo — przestrzeni zaprojektowanych tak, by można było do nich wejść, doświadczyć ich światła, dźwięku, koloru i rytmu. Ten sposób myślenia o sztuce wyprzedza o dekady dzisiejsze instalacje immersyjne. To nie tylko forma, ale cała nowa logika tworzenia — łącząca malarstwo, rzeźbę, architekturę i happening.
16:00 Fotogramy. Plenerowe warsztaty z cyjanotypii z Dominiką Wiśniowską i Alicją Lesiów
plac przed historycznym wejściem do Zachęty
Fotogramami określa się obrazy utrwalone na materiale światłoczułym bez użycia specjalistycznego sprzętu fotograficznego. O kompozycji decyduje bezpośrednie przesłonięcie źródła światła padającego na papier. Technika ta została spopularyzowana na początku XX wieku przez artystów awangardowych, którzy używali jej do poszerzenia sposobu patrzenia i rejestrowania rzeczywistości. Warsztat poprzedzi wstęp prezentujący historię tej praktyki. Z wykorzystaniem szlachetnych technik fotograficznych osoby uczestniczące w warsztatach stworzą autorskie kompozycje. Posłużą do tego codzienne przedmioty, zgromadzone slajdy i przeźrocza oraz liście czy kwiaty znalezione w najbliższym otoczeniu galerii.
16:00 spacer choreograficzny z Izą Niepokój na placu Małachowskiego
trawnik przed Zachętą
Formuła wydarzenia łączy elementy wykładu z warsztatem ruchowym, który pozwala osobom uczestniczącym doświadczyć przestrzeni w ucieleśniony sposób. Punktem wyjścia będą poszczególne wydarzenia historyczne i działania performatywne związane z historią placu Małachowskiego. Na tej podstawie zostaną zaproponowane ćwiczenia ruchowe i choreograficzne. Spotkanie skierowane jest do osób zainteresowanych choreografią i performansem w kontekście sztuk wizualnych.
Prowadzenie:
Izabela Niepokój – studentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich. W latach 2016–2021 współpracowała z Fundacją Aktywnej Rehabilitacji w regionie mazowieckim jako edukatorka. Współkuratorka wystaw UpComing. Handle with Care (pałac Czapskich, 2024) oraz Pępek Ziemi (Muzeum Ziemi w Warszawie, 2023). Wystawiała w Turnusie na Wolskiej, Galerii Pracowni Wschodniej, Komunie Warszawa, Osiedlu Jazdów, publikowała w niezależnych zinach i czasopismach (m.in. „Szum”).
16:00 spacer po hotelu Sofitel Warsaw Victoria z Piotrem Prasułą
wejście główne do hotelu
W samym sercu Warszawy kryje się miejsce, które pozwala odetchnąć, rozpłynąć się w relaksie i cieszyć każdą chwilą życia. Położony przy historycznym placu Piłsudskiego, Sofitel Warsaw Victoria jest luksusowym hotelem, w którym historia przeplata się z elegancją. Z okien hotelu rozpościera się widok na XVIII-wieczny Ogród Saski, niemal ten sam, który roztaczał się z istniejącego w tym miejscu do 1962 roku Pałacu Kronenberga. Zapraszamy do odkrycia wnętrz Sofitel Warsaw Victoria – ikonicznego hotelu w centrum stolicy Polski.
Prowadzenie:
Piotr Prasuła – Chef Concierge Sofitel Warsaw Victoria, Prezes Stowarzyszenia Złote Klucze w Polsce
17:00 Historie placu. Spacer architektoniczny na placu Małachowskiego z Dominiką Wiśniowską
spotkanie przed wejściem do kościoła św. Trójcy
Historia placu Małachowskiego sięga okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, kiedy powstał kościół ewangelicko-augsburski pod wezwaniem św. Trójcy. Otoczenie placu kształtowało się przez cały XIX wiek. Podczas spaceru poznamy wielokulturową historię placu i postaramy się zajrzeć we wszystkie jego zakamarki! Odpowiemy na pytanie, jaki monarcha przyjeżdżał na koncerty przy placu Małachowskiego, do czego posłużył kościół św. Trójcy twórcom pierwszych warszawskich wodociągów i co inspirowało powojenną architekturę Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej.
17:00 spacer przyrodniczy z Michałem Książkiem
spotkanie przy wazach z roślinami wodnymi
Podczas spotkania z Michałem Książkiem przyjrzymy się z bliska faunie i florze na Placu Małachowskiego. Sprawdzimy, jak wprowadzenie donic z roślinnością wodną wpłynęło na lokalny ekosystem. Wspólnie będziemy wypatrywać ptaków, owadów oraz roślin dużych i małych. Osoby uczestniczące w warsztatach skorzystają ze specjalnych lupek ułatwiających obserwację najmniejszych sąsiadów Zachęty.
Prowadzenie:
Michał Książek – poeta, reportażysta, kulturoznawca, inżynier leśnik i ornitolog. Autor książki „Atlas dziur i szczelin”.
18:00 Hydrobotanika. Warsztaty z wodnego ogrodnictwa z grupą Centrala
spotkanie przy wazach z roślinami wodnymi
O tym, że nie jest trudno zostać wodnym ogrodnikiem, a rabatę wodną można założyć również na własnym balkonie, będzie można się przekonać podczas warsztatów prowadzonych przez grupę projektową Centrala na skwerze przed Zachętą. Grupa Centrala podzieli się praktyczną wiedzą na temat wodnego ogrodnictwa, którą gromadzi od 2018 roku, gdy z jej inicjatywy pod budynkiem Zachęty zagościła pierwsza donica z roślinnością wodną.
Do udziału zapraszamy ogrodników w każdym wieku (tych najmłodszych pod opieką osób dorosłych). Warto ubrać się wygodnie, biorąc pod uwagę ryzyko zachlapania ubrania wodą. Rośliny i narzędzia będą czekać na uczestników na miejscu.
Prowadzenie:
Centrala – Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis
18:00 Oprowadzanie po Kościele Ewangelicko-Augsburskim św. Trójcy
To od budynku Kościoła zaczyna się historia placu Małachowskiego. Klasycystyczny projekt autorstwa architekta Szymona Bogumiła Zuga wybrał osobiście Stanisław August Poniatowski. Kościół powstał w latach 1777–1781. Dziś ten piękny przykład klasycyzującej architektury nawiązującej do rzymskiego Panteonu jest jednym z cenniejszych zabytków Warszawy. Słynie też z unikalnej akustyki – tutejsza parafia jest organizatorem koncertów muzyki chóralnej, klasycznej i eksperymentalnej, a także partnerem wielu wydarzeń muzycznych. Zapraszamy na oprowadzanie, dzięki któremu poznamy lepiej historię Kościoła i jego architektury.
Prowadzenie:
ks. Piotr Gaś
19:00 From Babylon to Timbuktu, koncert zespołu AYOUB HOUMANNA
plac Małachowskiego
Ayoub Houmanna podróżuje przez świat zbierając po drodze, niczym przyprawy do swego muzycznego tajine, metafizyczność bluesa saharyjskich berberów, wirtuozję ognistego flamenco oraz innowacyjność muzyki zachodu. Artysta chętnie zabierze Was ze sobą w podróż i zgodnie ze swoją dewizą: “życie jest muzyką, a muzyka jest przygodą”, pokaże Wam nie tylko odległe krajobrazy muzyki, ale i bliskość nas wszystkich w tańcu, muzyce i miłości do otaczającego nas świata.
Ayoub dzielił scenę z wieloma znanymi polskimi muzykami, takimi jak Kayah i Krzystof Zalewski a na arenie międzynarodowej z Fatoumata Diawara, Tinariwen, zespołem Marcusa Millera i Branford Marsalis. jego muzyka to barwna inspiracja różnych gatunków muzycznych połączona z funkiem, bluesem oraz muzyką etniczną Berberow Maroka i Touaregów Afryki Zachodniej.
