Projekt „Postscriptum dźwiękowe. Nowe oblicze archiwalnych filmów.” wchodzi w drugi rok realizacji. Na playliście projektu na kanale YouTube można obejrzeć 6 filmów zrealizowanych w 2023 r., a kolejne 12 zostanie opublikowanych do końca 2024 r. Dawne rzemiosła zarejestrowane w drugiej połowie XX w. przez etnografów z Państwowego Muzeum Etnograficznego, Krzysztofa Chojnackiego oraz Piotra Szackiego w Warszawie, zostały udokumentowane na taśmie światłoczułej 16 mm. W ramach projektu 18 z tych zapisów zostanie zdigitalizowanych do jakości 2k, czyli do maksymalnej rozdzielczości, którą można uzyskać z tego rodzaju taśmy, a także udźwiękowione poprzez dodanie odgłosów pracy narzędzi i tła.
Dwanaście z nich zyska dodatkowo komentarz lektorski dzięki któremu będzie można zapoznać się ze szczegółami technologii wytwórczych, a w niektórych przypadkach również z biografiami sfilmowanych rzemieślników. Sześć filmów można już obejrzeć w nowej odsłonie, tj. zdigitalizowane, z dźwiękiem oraz komentarzem lektorskim:
- „Wyrób fajek na Podhalu”(1982, Ciche, gm. Czarny Dunajec).
- „Dzwonki pasterskie na Podhalu” (1985, Czerwienne, gm. Czarny Dunajec).
- „Wyrób siewnic i miarek” (1975, Brzóza Stadnicka, gm. Żołynia).
- „Ligawka” (1982, Łempice, gm. Ciechanowiec)
- „Plecionkarstwo z wikliny” (1980, Ogrodniki)
- „Wyrób kołowrotków” (1976, gm. Krynki)
Nieme filmy były dotychczas wykorzystywane do celów badawczych i naukowych. Cele projektu to przede wszystkim zachowanie filmów w bezpiecznej wersji cyfrowej oraz szerokie udostępnienie treści zapisanych na archiwalnych taśmach osobom spoza środowiska naukowego, czego wyrazem jest ich udźwiękowienie i opatrzenie komentarzem. Dzięki temu odbiorcy będą mogli poznać tajniki procesów rzemieślniczych, jak i samych bohaterów uwiecznionych na taśmie. Ponadto, filmy tłumaczone są na Polski Język Migowy, opatrzone napisami oraz audiodeskrypcją.
Podobnie jak w zeszłorocznej edycji, w miejscowościach, z których pochodzą nagrania, zostaną przeprowadzone warsztaty edukacyjne dla młodzieży. Tym razem odbędą się one w Żołyni (woj. podkarpackie), Sejnach, Sokółce (woj. podlaskie), Nowym, Motarzynie (woj. pomorskie) i Brudzeniu Dużym (woj. mazowieckie). Spotkania organizowane są we współpracy z lokalnymi muzeami, ośrodkami kultury i stowarzyszeniami. Mają na celu uwrażliwienie młodych ludzi na wartość dokumentacji codziennych zwyczajów, które mogą zarejestrować wokół siebie zwykłym smartfonem, a tym samym przyczynić się do zachowania niematerialnego dziedzictwa swojego regionu.
„Postscriptum dźwiękowe” jest czwartym projektem Muzeum, który prezentuje lokalnym społecznościom ich niematerialne dziedzictwo kulturowe zarejestrowane przez etnografów. To wyraz społecznego zaangażowania Muzeum, aby uwzględniać perspektywę społeczności oraz twórców, których praktyki były i są poddawane badaniom etnograficznym.
Projekt „Postscriptum dźwiękowe. Nowe oblicze archiwalnych filmów” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury ‑ państwowego funduszu celowego w ramach programu Kultura cyfrowa oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Ekipa filmowa podczas realizacji filmu w miejscowości Chałupki, fotografia autorstwa Urszuli Bojar (Gmachowskiej), 1970 r.