🇬🇧 (English below)
🇵🇱 Mamy przyjemność zaprezentować Państwu program „Wbrew stereotypom”, który wyznacza kierunki działania naszego Muzeum w 2025 roku. Naszym najbardziej aktualnym celem stało się zastąpienie stereotypów dotyczących postrzegania Afryki w Europie pełniejszym i bardziej adekwatnym obrazem.
Program stworzony został we współpracy z mieszkańcami Afryki oraz Afrykankami i Afrykanami żyjącymi w Warszawie. Pod koniec 2023 roku spotkaliśmy się z przedstawicielami naszej publiczności, którzy są zainteresowani reprezentowaniem Afryki na wystawach w PME. Wspólnie zastanawialiśmy się, jak uzupełnić i zniuansować narracje, które okazały się często bliskie XIX-wiecznym stereotypom na temat kontynentu afrykańskiego, jego kultur i mieszkańców.
Program pokazuje obrazy Afryki stworzone przez tych, którzy są bliżej realiów kontynentu, a także zwraca uwagę na historię relacji Europy, zwłaszcza Polski, z krajami afrykańskimi.
Interwencje
Wystawa „Afrykańskie wyprawy, azjatyckie drogi”, otwarta w Państwowym Muzeum Etnograficznym w październiku 2020 roku, stała się w 2024 roku przedmiotem naszych refleksji i działań, które pozwolą spojrzeć na reprezentowanie dziedzictwa kulturowego Afryki i Azji z nowej perspektywy. Istotnym impulsem było spotkanie z naszą publicznością, w tym przedstawicielami społeczności i kultur, z których pochodzą prezentowane na wystawie obiekty.
We współpracy z osobami zainteresowanymi wystawą „Afrykańskie wyprawy, azjatyckie drogi” opracowaliśmy dodatkowe treści, które zwracają uwagę na problemy związane z pochodzeniem obiektów (np. kolekcja brązów z Beninu), kolonialną eksploatacją naturalnych zasobów takich jak kość słoniowa czy stereotypowym spojrzeniem na artefakty kulturowe (np. afrykańskie maski). Za pomocą komentarza tekstowego, wizualnego lub dźwiękowego, osoby te odnoszą się do wybranego obiektu lub problemu na wystawie, a publiczność może poznać te treści, używając umieszczonych w przestrzeni wystawy kodów QR.
Interwencje w zamknięte projekty wystawiennicze to stosowana w muzeach praktyka, która pozwala na wprowadzenie nowych treści, po krytycznej analizie dokonanej z perspektywy czasu. Proces, który zapoczątkowaliśmy i będziemy kontynuować w najbliższych latach pozwoli na aktualizację treści wystawy „Afrykańskie wyprawy, azjatyckie drogi” zgodnie z nową wiedzą i perspektywami teoretycznymi, między innymi muzeologii dekolonialnej i naprawczej.
„Afrotopie” – wystawa czasowa (01.03-14.09.2025)
Wystawa fotografii przygotowana przez Amy Muhoro, Malaikę Nabilę i Witka Orskiego. Pozwoli ona naszym odbiorcom spojrzeć na Afrykę oczami 18 osób pochodzących z krajów Wschodu i Zachodu tego kontynentu. Przez ich obiektywy ujrzymy współczesny, prawdziwy obraz kontynentu, co pozwoli uświadomić sobie stereotypy wytwarzane przez fotografię prasową i reporterską.
Afrykę Subsaharyjską na zdjęciach znamy głównie z fotografii wykonanych przez ludzi odwiedzających ten kontynent. Przybyszy z zewnątrz, dla których aparat fotograficzny był nieodłącznym towarzyszem podbojów kolonialnych, wypraw badawczych, wycieczek turystycznych i misji humanitarnych.
Prace artystek i artystów na wystawie „Afrotopie” to w znacznej części fotografie artystyczne, mówiące poprzez metaforykę i stylizację. Poruszają tak uniwersalne problemy, jak ewoluująca wrażliwość wizualna, stosunek do własnych zwyczajów, duchowości i praktyk kulturowych, trudy kształtowania tożsamości genderowej, paradoksy współczesnego kapitalizmu lub relacje z naturą w obliczu katastrofy klimatycznej.
„Wybielanie” – wystawa czasowa (03.04-31.08.2025)
Wystawa przygotowywana przez Witka Orskiego i Magdalenę Wróblewską, która podejmuje autokrytyczną refleksję Muzeum, które od początku istnienia związane jest z kolekcją obiektów z Afryki. Krytyczne spojrzenie na historię, kolekcję i archiwa fotografii pozwala podważyć mit o rzekomej „kolonialnej niewinności” Polski. Wystawa zaprezentuje, jak instytucje muzeum i fotografii w tej części Europy uczestniczyły w wytwarzaniu stereotypów na temat Afryki i jej mieszkańców.
Tytułowe „Wybielanie” ma w wieloznaczny sposób naświetlić problematykę motywacji i politycznych konsekwencji związanych z gromadzeniem i prezentowaniem artefaktów z Afryki w Polskich (oraz szerzej: środkowoeuropejskich) instytucjach. Postaramy się spojrzeć na zbiory afrykańskie w kolekcji PME jako na zapis historii stosunku Polski i Polaków do Afryki i Afrykanów.
W obliczu mnogości wątków i zagadnień zdecydowaliśmy się nadać wystawie strukturę eseju. Punktem wyjścia uczynimy fotografie z Afryki znajdujące się w kolekcji PME. Jest to medium szczególnie nas interesujące w tym kontekście, ponieważ aparat fotograficzny był od zarania głęboko uwikłany w europejski projekt kolonialny.
Autorzy wystawy, w oparciu o swoje wieloletnie doświadczenie badawcze i artystyczne w dziedzinie refleksji dekolonialnej, zaproponują krytyczną perspektywę na sens, proweniencję, ekspozycyjne strategie i społeczne oddziaływanie gromadzonych w PME muzealiów z Afryki. Wystawa ma na celu ukazanie i przezwyciężenie ograniczeń charakterystycznych dla tradycyjnie pojętego zamykania Afryki w muzeum.
🇬🇧 Against stereotypes. State Ethnographic Museum program for 2025
We are pleased to present to you the program „Against stereotypes”, which sets the directions of our Museum’s activities in 2025. Our most current goal has become to replace stereotypes regarding the perception of Africa in Europe with a fuller and more adequate image.
The program was created in cooperation with Africans and Africans living in Warsaw. At the end of 2023, we met with representatives of our audience who are interested in representing Africa in exhibitions at PME. Together, we wondered how to supplement and nuance the narratives that often turned out to be close to 19th-century stereotypes about the African continent, its cultures and inhabitants.
The program shows images of Africa created by those who are closer to the realities of the continent, and also draws attention to the history of relations between Europe, especially Poland, and African countries.
„Interventions”
The exhibition “African Expeditions, Asian Ways” opened at the State Ethnographic Museum in October 2020, became the subject of our reflections and activities in 2024, which will allow us to look at the representation of the cultural heritage of Africa and Asia from a new perspective. An important impulse was the meeting with our audience, including representatives of the communities and cultures from which the objects presented at the exhibition come.
In cooperation with people interested in the exhibition „African Expeditions, Asian Ways”, we have developed additional content that draws attention to problems related to the origin of objects (e.g. the collection of bronzes from Benin), colonial exploitation of natural resources such as ivory or the stereotypical view of cultural artifacts (e.g. African masks). Using text, visual or audio commentary, these people refer to a selected object or issue at the exhibition, and the audience can learn about this content using QR codes placed in the exhibition space.
Interventions in closed exhibition projects are a practice used in museums that allows for the introduction of new content, after a critical analysis made with hindsight. The process that we have initiated and will continue in the coming years will allow for the updating of the content of the exhibition „African Expeditions, Asian Ways” in line with new knowledge and theoretical perspectives, including decolonial and reparative museology.
„Afrotopias” – temporary exhibition (01.03-14.09.2025)
A photography exhibition prepared by Amy Muhoro, Malaika Nabila and Witek Orski. It will allow our audience to look at Africa through the eyes of 18 people from the East and West of this continent. Through their lenses, we will see a contemporary, true image of the continent, which will allow us to become aware of the stereotypes created by press and reportage photography.
We know Sub-Saharan Africa in photographs mainly from photographs taken by people visiting this continent. Visitors from outside, for whom the camera was an inseparable companion during colonial conquests, research expeditions, tourist trips and humanitarian missions.
The works of artists at the „Afrotopias” exhibition are largely artistic photographs, speaking through metaphors and stylization. They address such universal issues as evolving visual sensitivity and attitudes towards one’s own customs, spirituality and cultural practices. They also talk about the difficulties of shaping gender identity, the paradoxes of contemporary capitalism and relationships with nature in the face of climate catastrophe.
„Bleaching” – temporary exhibition (03.04-31.08.2025)
The exhibition prepared by Witek Orski and Magdalena Wróblewska, which undertakes the autocritical reflection of the Museum, which has been associated with the collection of objects from Africa since the beginning of its existence. A critical look at the history, collection and archives of photography allows us to question the myth of the alleged „colonial innocence” of Poland. The exhibition will present how museum and photography institutions in this part of Europe participated in the creation of stereotypes about Africa and its inhabitants.
The title „Bleaching” is intended to illuminate in an ambiguous way the issues of motivations and political consequences related to the collection and presentation of artifacts from Africa in Polish (and more broadly: Central European) institutions. We will try to look at the African collections in the Museum’s collection as a record of the history of the attitude of Poland and Poles towards Africa and Africans.
In the face of the multitude of threads and issues, we decided to give the exhibition the structure of an essay. We will take as our starting point the photographs from Africa in the collection. This medium is of particular interest to us in this context, because the camera has been deeply entangled in the European colonial project from the very beginning. The authors of the exhibition, drawing on their many years of research and artistic experience in the field of decolonial reflection, will propose a critical perspective on the meaning, provenance, exhibition strategies and social impact of the African museum objects collected at the State Etnographic Museum. The exhibition aims to show and overcome the limitations characteristic of the traditionally understood confinement of Africa in a museum.
Program został objęty patronatem medialnym przez:
The program is under the media patronage of:
Partnerem wystawy czasowej „Afrotopie” jest Fundacja Sztuk Wizualnych.
The partner of „Afrotopias” temporary exhibition is Fundacja Sztuk Wizualnych.
