Wystawa w Bibliotece PME

Zapraszamy na wystawę „Stroje i typy ludowe w Ikonografii Tadeusza Rybkowskiego z Archiwum Naukowego PME”, którą można obejrzeć we wtorki i czwartki Bibliotece PME.

Wystawa jest pokazem jednego z dwóch najcenniejszych i najstarszych zespołów ikonograficznych w Archiwum Naukowym PME. Prezentowana na wystawie twórczość Tadeusza Rybkowskiego o tematyce etnograficznej to reprodukcje cyfrowe XIX-wiecznych akwarel i rysunków przedstawiających stroje i typy ludowe oraz sceny rodzajowe ilustrujące kulturę Krakowskiego i Ukrainy Zachodniej. Wystawę reprodukcji uzupełniają pocztówki, a także ryciny prasowe i ilustracje książkowe z pracami artysty. Dzieła te poza walorami artystycznymi mają niezwykle cenną wartość dokumentacyjną.

W dniu 8 września w godzinach otwarcia Biblioteki będzie można obejrzeć oryginalne prace artysty.

Tadeusz Rybkowski – malarz, rysownik, ilustrator i pedagog, urodził się w 1848 roku w Kielcach, zmarł w 1926 roku we Lwowie. Od 1872 roku studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni Władysława Łuszczkiewicza. Naukę kontynuował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Ponadto pobierał prywatne lekcje u Leopolda Löfflera i Hansa Makarta. Po ukończeniu edukacji pozostał w Wiedniu, gdzie miał własną pracownię malarską. Zdobył uznanie wśród tamtejszej publiczności, a jednocześnie ciągle kształcił się w czasie podróży artystycznych do Włoch i Niemiec. Wielokrotnie wyjeżdżał również do Galicji. Odwiedzał Kraków, z którego robił wycieczki w bliższe i dalsze okolice, poznając życie ludu wiejskiego. Bywał w Modlnicy Konopków, gdzie poznał Oskara Kolberga, którego sportretował i z którym później, podróżował po Huculszczyźnie, wykonując szkice zamieszczone w formie rycin w tomach „Pokucie” i „Ruś Karpacka”.

Tadeusz Rybkowski uprawiał malarstwo przede wszystkim rodzajowe i historyczne. Najczęściej przedstawiał pejzaże oraz obrazy z życia wsi i miasteczek. Szczególnie interesował go folklor huculski („Hucułka na koniu”, „Hucuł z Żabiego”), ale uwieczniał także codzienne życie polskich górali („Góral”). Przedstawiał też sceny rodzajowe o tematyce ukraińskiej i żydowskiej („Odpoczynek kozaków na stepie”, „Odpust na Spasa”, „Szkółka żydowska na przechadzce w małym miasteczku”). Rysował różne typy ludowe: tworzył dokumentację ubiorów codziennych i strojów odświętnych mieszkańców wsi i miasteczek („Wieśniaczka z okolic Zbaraża”, „Dziewczyna w stroju”). W jego twórczości obecne są także pejzaże tatrzańskie, wśród których są „Morskie Oko” i „Pejzaż z Zakopanego”. Tworzył portrety („Portret Pani”), w tym Hucułów i górali. Malował również konie, a także sceny z polowań i kuligów („Pędzące konie”, „Zaprzęg zimą”, „Sanna”, „Polowanie”). Ponadto uwieczniał jarmarki, czego przykładem jest pełen szczegółów etnograficznych obraz „Targ przed Wielkanocą na placu Bernardyńskim we Lwowie”, jak również „Targ w Przemyślu” i „Targ na konie”.

Tworzył również widoki miejskie: architektury, ulic i placów miast, do których należą „Fragment zabudowań starego miasta w Przemyślu”, „Zbrojownia we Lwowie”, „Uliczny kiosk z gazetami”, a także przedstawienia parków miejskich („Pomnik Adama Mickiewicza w Starym Sączu”). Malował batalistyczne obrazy historyczne („Bitwa pod Wiedniem”, „Husarz na koniu”), w tym sceny związane z Legionami („Powrót legionisty”, „3 września 1914 we Lwowie”), a także obrazy związane z tematyką naftową („Kopanki naftowe w Lipinkach”).

Był także ilustratorem czasopism polskich, m.in. „Kłosów”, krakowskiego „Świata”, „Tygodnika Ilustrowanego”, a także obcych. Projektował witraże, plakaty oraz pocztówki. Zajmował się dekoracyjnym malarstwem ściennym.

Prace Tadeusza Rybkowskiego znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Kielcach, Muzeum Okręgowym w Toruniu, Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, Lwowskiej Galerii Obrazów oraz Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

Prezentowana na wystawie twórczość Tadeusza Rybkowskiego o tematyce etnograficznej to reprodukcje cyfrowe XIX-wiecznych akwarel i rysunków przedstawiających stroje i typy ludowe oraz sceny rodzajowe ilustrujące kulturę Krakowskiego i Ukrainy Zachodniej. Wystawę reprodukcji uzupełniają pocztówki, a także ryciny prasowe i ilustracje książkowe z pracami artysty. Dzieła te poza walorami artystycznymi mają niezwykle cenną wartość dokumentacyjną.

Kuratorka wystawy: Barbara Kowalczyk