Postscriptum dźwiękowe 2. Cyfrowe życie archiwalnych filmów
Projekt dwuletni: 2025-2026
„Postscriptum dźwiękowe 2. Cyfrowe życie archiwalnych filmów” jest kontynuacją projektu prowadzonego w latach 2023-2024, który objął digitalizację 18 filmów z zasobów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Obecnie planujemy digitalizację kolejnych 51 archiwalnych filmów zapisanych na taśmie światłoczułej 16 mm. Są to nieme obrazy przedstawiające dawne rzemiosła i obrzędy, zarejestrowane przez osoby pracujące w muzeum w latach 30., 60., 70. i 80. XX wieku. Do niektórych z nich napisano komentarz, do kilku – zarejestrowano na magnetofonie dźwięk towarzyszący filmowanym wydarzeniom.
Celem projektu „Postscriptum dźwiękowe 2. Cyfrowe życie archiwalnych filmów” jest wykorzystanie tych archiwalnych nagrań do stworzenia ścieżek dźwiękowych. Efektem prac będzie nowa, bardziej przystępna forma filmów, wzbogacona o dźwięk i poprawioną jakość obrazu, co pozwoli współczesnej publiczności pełniej odbierać i rozumieć ich treść.
Znaczna część materiałów zostanie opatrzona dźwiękami tła, odgłosami narzędzi, instrumentów, komentarzem lektorskim lub montażem z archiwalnych nagrań terenowych. Kompleksowe udźwiękowienie umożliwi widowni głębsze zanurzenie się w historycznym kontekście prezentowanych materiałów.
Wszystkie filmy zostaną opracowane pod kątem dostępności. Otrzymają napisy rozszerzone, tłumaczenia na Polski Język Migowy i audiodeskrypcję.
Projektowi towarzyszyć będą prelekcje i warsztaty edukacyjne organizowane w instytucjach partnerskich zlokalizowanych w regionach, w których powstawały filmy. W ramach spotkań odbędą się pokazy filmowe połączone z prelekcjami na temat filmów etnograficznych oraz procesu digitalizacji materiałów światłoczułych. Osoby pracujące w muzeum przybliżą również merytoryczną zawartość materiałów oraz jej znaczenie w kontekście dziedzictwa kulturowego – zarówno materialnego, jak i niematerialnego.
Podczas drugiej części spotkań odbędą się warsztaty, prezentujące techniki pracy z dźwiękiem w filmie. Osoby uczestniczące będą miały okazję wcielić się w rolę tzw. „foley artist”, pracując nad nagraniem efektów dźwiękowych ilustrujących wybrany fragment filmu za pomocą przedmiotów codziennego użytku lub wykorzystując odgłosy, takie jak szum wiatru, opad deszczu, trzaskanie ognia czy szelest liści. Część warsztatową poprowadzą osoby ze Stowarzyszenia Edukacji Filmowej.
Opracowane w ramach projektu filmy będą wykorzystywane do celów naukowych i edukacyjnych, a także jako elementy merytoryczne towarzyszące wystawom i wydarzeniom. To także promocja muzeum oraz dziedzin nauki, takich jak etnografia, etnologia i antropologia kulturowa. Zdigitalizowane materiały zostaną rozpowszechnione na kanale YouTube Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Projekt „Postscriptum dźwiękowe. Nowe oblicze archiwalnych filmów” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach programu Kultura cyfrowa oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
