Wystawa monograficzna Nikifora – jednego z najbardziej znanych na świecie malarzy nieprofesjonalnych, otwarta dla zwiedzających od 16 listopada 2021 roku.
Na ekspozycji zobaczymy ponad 130 dzieł Nikifora, z których ponad 100 pochodzi z kolekcji własnej PME, jednej z najbogatszych w prace tego artysty w Polsce. Obok obrazów z kolekcji własnej PME, na wystawie „Nikifor. Malarz nad malarzami” zaprezentowane będą również dzieła z kolekcji Alfonsa Karnego, wybrane przez niego osobiście u Nikifora, tym cenniejsze, że rzadko eksponowane, zachowały niepowtarzalną „nikiforową” barwę – głęboką, nieledwie aksamitną, gdzie stonowane barwy przenikają się, a zestawienie odcieni jest niespotykane. Barwa daje wrażenie jakby obrazy malowane były wczoraj.
Wystawa przedstawia przekrojowo dorobek malarza i obejmuje wszystkie podejmowane przez niego tematy: pejzaż, architekturę miejską i fantastyczną, dworce kolejowe, wnętrza świątyń i sklepów, postacie świętych.
Dzieła Nikifora będzie można oglądać tylko przez 3 miesiące, do 27 lutego 2022 roku.
Nikifor – Epifaniusz Drowniak urodził się w 1895 roku w Krynicy. Był Łemkiem, synem ubogiej głuchej kobiety. Zwracano się do niego Nikifor, sam też tak o sobie mówił i tak podpisywał swoje obrazy. Był niewielkiego wzrostu, wątłego zdrowia, słabo słyszący i niewyraźnie mówiący. Samotny, żyjący na marginesie społeczeństwa, często bez środków do życia, miał jednocześnie ogromny hart ducha, siłę przetrwania i realizowania swojego postanowienia, że zostanie malarzem. W 1930 roku pracami Nikifora zainteresował się lwowski artysta Roman Turyn, a także malarze z kręgu Komitetu Paryskiego. Już w 1931 roku zorganizowano we Lwowie artyście wystawę, a w kolejnym roku prace Nikifora pokazano na zbiorowej wystawie w Paryżu.
Zwiedzanie wystawy jest dostępne dla osób niewidomych i słabowidzących. Na naszej stronie udostępniamy audiodeskrypcje prezentujące wystawę i obiekty. Ponadto do kilku wybranych dzieł Nikifora przygotowywane są tyflografiki pozwalające zapoznać się z obrazami poprzez zmysł dotyku. Planowane jest również oprowadzanie dla osób niewidomych, które przeprowadzi Fundacja Dostępnej Kultury Wizualnej – Wielozmysły.
Audioprzewodniki do wystawy w formie audiodeskrypcji:
Nikifor – biografia
Aranżacja wystawy „Nikifor malarz nad malarzami”
Nikifor przed ratuszem – autoportret
List, petycja
Willa młyn VI
Pejzaż miejski
Biskup w kruchcie kościoła
Stacja kolejowa IV
W programie również:
Kuratorka wystawy: Alicja Mironiuk Nikolska – etnografka, starsza kustoszka, z 35-letnim stażem pracy w muzealnictwie. Interesuje się współczesną twórczością ludową i nieprofesjonalną oraz jej twórcami. Autorka wielu wystaw i publikacji na temat sztuki ludowej m.in. książki „Polska sztuka ludowa” (wyd. Muza 2010). W 2016 roku autorka i realizatorka projektu „Gorzki smak-art. brut. Badania – kolekcje – wystawy w Polsce na przełomie XX/XXI wieku”. Przewodnicząca Sekcji Sztuki Ludowej Rady Naukowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych oraz członkini jury Nagrody im. Oskara Kolberga, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Polskiego Stowarzyszenia Inwentaryzatorów Muzealnych. Uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Odznaczona w 2020 roku Srebrnym Medalem „Zasłużony kulturze – Gloria Artis”. W 2021 roku odznaczona przez Prezydenta RP Złotym Krzyżem Zasługi za wkład w ochronę dziedzictwa narodowego i propagowanie kultury ludowej.
Informujemy, że oświetlenie na wystawie jest dostosowane do wymogów konserwatorskich, które określają dopuszczone natężenie światła padającego na obiekt do max. 50 lux.
Scenografia: Wojciech Cichecki
Identyfikacja wizualna: Anastazja Jarodzka
Współpraca: Radio 357, Fundacja Leny Grochowskiej, Stowarzyszenie Łemków, Fundacja na Rzecz Kultury „Walizka” z siedzibą w Sanoku, Fundacja Dostępnej Kultury Wizualnej – Wielozmysły.
Projekt sfinansowano ze środków Fundacji PZU oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie jest jednostką organizacyjną Samorządu Województwa Mazowieckiego.
