Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii
Tik tālu, bet tomēr tik tuvu: Latvija un Polija. Vairāk kā 100 gadus kopīga vēsture
Latvia and Poland: so far away and yet so close. More than 100 years of common history
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie jest gospodarzem wystawy czasowej „Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii”. Ekspozycja podkreśla to co w relacjach pomiędzy dwoma narodami powinno być najważniejsze – szacunek i wzajemne zainteresowanie. Wystawa jest efektem współpracy Muzeum Narodowego Historii Łotwy, Regionalnego Muzeum w Viļace, Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Ambasady Republiki Łotewskiej w Warszawie i Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Rydze.
Wystawa wieloaspektowo prezentuje wspólne, archeologiczno-historyczne dziedzictwo Polski i Łotwy, sięgając do tradycji Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ukazuje dzieje Inflant Polskich z perspektywy miasteczka i majątku Marienhaus (dzisiejsza Viļaka, północno-wschodnia Łotwa). Wśród eksponatów archeologicznych uwagę przyciągają efektowne znaleziska z XIII–XIV w. odkryte na cmentarzysku w miejscowości Daņilovka w regionie Viļaka, badanego w latach 50. XX w. przez wybitną łotewską archeolog, Elvirę Šnore. Widzów zainteresują także m.in. kolia z importowanych muszli kauri uzupełniona brązowymi spiralkami i pierścieniami oraz paciorkami szklanymi. Tego typu ozdoby były symbolami prestiżu i wyznacznikami wysokiej pozycji społecznej miejscowych elit.
Wystawa to również powieść o losach istotnych dla łotewskiej i polskiej kultury naukowców: Zygmunta Glogera (1845- 1910) polskiego historyka, archeologa, etnografa; etnografki Stefani Ulanowskiej (1839–?, po 1912), historyka i badacza Inflant Gustawa Manteuffla (1832–1916) czy zasłużonego dla regionu publicysty i pisarza Kazimierza Bujnickiego (1788–1878).
Szacunek budzi dbałość współczesnych włodarzy miasta Viļaka o polskie dziedzictwo kulturowo-historyczne – kompleks budynków majątku, neogotycki kościół katolicki, grobowce hrabiów Lippe-Lipskich i Zabiełłów, starą katolicką plebanię, budynki byłego szpitala w Viļace oraz aleję lipową. Zachowywane dziedzictwo kulturowe i piecza nad polskimi zabytki wśród mieszkańców tej miejscowości, świadczą o ich wartości i znaczeniu.
Ekspozycja prezentowana była m.in w Senacie RP w roku 2019 i wierzymy, że zawita do wielu instytucji, dzięki czemu ta piękna karta wspólnej historii Polski i Łowy zostanie poznana przez wielu obywateli obu narodów, i nie tylko.
