Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
zaprasza na ogólnopolską konferencję naukową
„Nieopowiedziane historie. Utracone – odzyskane muzealne kolekcje etnograficzne”
Warszawa, 16 października 2025 r.
Konferencja „Nieopowiedziane historie. Utracone – odzyskane muzealne kolekcje etnograficzne” jest częścią projektu Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie „Utracona kolekcja. Badania na rzecz odtworzenia przedwojennego inwentarza Muzeum Etnograficznego w Warszawie”, finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Badanie polskich strat wojennych”).
Idea utworzenia warszawskiego muzeum etnograficznego sięga lat 70. XIX wieku, a jej urzeczywistnienie – dzięki staraniom etnografów i ludoznawców – stało się możliwe w kwietniu 1888 roku. Od początku istnienia, mimo problemów z siedzibą i walką o samodzielną podmiotowość, Muzeum sukcesywnie rozwijało swoją kolekcję i udostępniało ją publiczności, najpierw jako Stałą Wystawę Etnograficzną a w dalszych latach jako Muzeum Etnograficzne przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Rozwój naszej instytucji, jak i szeregu innych placówek muzealniczych w kraju przerwał wybuch II wojny światowej, odmieniając losy wielu kolekcji.
Środowisko muzealne szybko przystąpiło do odbudowywania sieci muzealnych i gromadzenia zbiorów od nowa. Publikacje o stanie powojennego muzealnictwa etnograficznego przekazują dość ogólny obraz tego, co pozostało w kolekcjach polskich muzeów. Profesor Mieczysław Gładysz ogólną liczbę strat zbiorów etnograficznych szacował na 46 tysięcy obiektów, z czego tylko samego Muzeum Etnograficznego w Warszawie osiągnęły liczbę 30 tysięcy.
Niniejsza konferencja stanowi próbę ukazania historii kolekcji etnograficznych w Polsce w trakcie II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia zniszczeń i strat poniesionych w latach 1939-1945, a także próbom ich odzyskania po wojnie. Zachęcamy Państwa do podzielenia się wynikami swoich badań, przemyśleń oraz doświadczeń związanych z badaniem wojennych losów kolekcji. Proponujemy następujące zagadnienia szczegółowe:
- współpraca polskich i niemieckich etnologów i antropologów przed wojną
- kolekcje etnograficzne i ich losy w trakcie II wojny światowej i po
- powojenna reaktywacja muzeów etnograficznych i ich zbiorów
- badania proweniencyjne – mikrohistorie obiektów
- współczesne źródła wiedzy a badania nad stratami wojennymi i proweniencją kolekcji etnograficznych
Zgłoszenia uczestnictwa prosimy wysyłać tylko za pośrednictwem FORMULARZA – Zgłoszenia dla Prelegentów lub Uczestników na adres e-mail: konferencja@ethnomuseum.pl
Konferencja jest wolna od opłat, finansowana z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Harmonogram:
30 czerwca 2025 – termin nadsyłania propozycji referatów lub uczestnictwa bez referatu
26 września 2025 – ogłoszenie programu konferencji
16 października 2025 – konferencja
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych” oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
