„7 spotkań, 7 historii” to filmowo-animacyjny projekt Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, kontynuacja muzealnych badań terenowych, prowadzonych od lat 60 do 80. XX w. przez naszych etnografów – Piotra Szackiego i Krzysztofa Chojnackiego. Zrealizowali oni wtedy kilkadziesiąt filmów etnograficznych, które prezentowały głównie zanikające już wówczas rzemiosła oraz wiejskie relikty, jak np. domowy wypiek chleba wygniatanego w dzieży i piecu. Po kilkudziesięciu latach, w 2018 roku, w ramach projektu „Muzeum w terenie” wróciliśmy w te miejsca i okazało się, że temat jest wciąż bardzo aktualny, choć oczywiście ewoluował i otworzył nas na nowe kontakty z miejscami, w których byli nasi poprzednicy.
Polska wieś przeszła olbrzymią transformację od czasu ostatnich badań z połowy XX wieku, a większość utrwalonych na filmach warsztatów już nie istnieje, lub jeśli pozostały w swoich miejscach – już nie funkcjonują. Są jedynie echem przeszłości, „duchami”, które nie opuściły swoich siedzib – tak bardzo związanymi ze swoimi właścicielami, którzy pozostawiają je, by popatrzeć na narzędzia dawnej pracy, by z nimi pobyć i wspomnieć „dawne czasy”. Powrót w teren okazał się ożywczy. Zwróciliśmy uwagę na miejsca, w których praca w warsztatach rzemieślniczych nadal jest kontynuowana przez kolejne pokolenia oraz na takie, w których żyją jeszcze filmowi bohaterowie.
Dlatego, by pokazać kulturowe ciągłości, trwanie pewnych treści lub ich zmianę, postanowiliśmy poprzez projekt „7 spotkań, 7 historii” opowiedzieć o nich w języku filmowym. Zestawianie obrazów z przeszłości i tych współczesnych to dialog „kiedyś” z „dzisiaj.” Pomysł kontynuacji projektu posłużył przedłużeniu muzealnych historii w nowej odsłonie w nawiązaniu do przeszłości. Dla muzeum jako instytucji długiego trwania – taki powrót ma zawsze walor retrospektywny i pozwala na obserwację zachodzących zmian w obrębie określonej tematyki.
Zakład rymarski Stanisława Bergiela, Stara Rozedranka, Fot. P. Szacki 1988, Arch. PME N. 2481_1 (1)
Myśląc perspektywicznie i długofalowo, wielokrotne rejestracje w tych samych miejscach pozwalają uchwycić te procesy, które mogą być punktem odniesienia w przyszłości przez naszych następców.
7 filmów z Projektu będzie dostępnych online na dedykowanej playliście „7 spotkań, 7 historii” na naszym kanale YouTube. W ramach Projektu do nabycia będą pocztówki z archiwalnymi fotografiami ukazującymi przemijające rzemieślnicze zawody. Fotografie z Archiwum PME prezentujemy poniżej w Galerii.
Informacje o kolejnych dokumentach filmowych i spotkaniach w wybranych miejscowościach, które brały udział w projekcie będą na bieżąco publikowane na naszym profilu na Facebooku. Historie z każdego spotkania będą zamieszczone na muzealnym Blogu na naszej www.
Koordynatorka projektu: Małgorzata Jaszczołt, PME
Chcielibyśmy podziękować tym wszystkim, którzy pomogli nam w realizacji projektu „7 spotkań, 7 historii” – Dawid Gudel, Aneta Bergiel, Stanisław Bergiel, Janina Bergiel, Henryk Bergiel, Tadeusz Bergiel, Elżbieta Wasilewska, Teresa Małyszko, Bożena Żukowska, Krzysztof Woroniecki, Romuald Jaroszewicz, Marian Jaroszewicz, Maria Ostrowska, Roman Pycz, Marek Wojtkielewicz, Ewa Pycz, Krzysztof Zając, Przemysław Zając, Barbara Żygowska, Zygmunt Żygowski, Marta Żurawska, Andrzej Pałkowski, Adam Pałkowski.
-
- Leopold Szwajnos przy folowaniu sukna, Dzianisz, woj. małopolskie, 1987 r. Fot. Sławomir Sikora Fotografia ze zbiorów Archiwum PME PME Arch. N. 2406
-
- Jan Szwajnos przy wyrobie fajek, Ciche, woj. małopolskie, 1982 r. Fot. Piotr Szacki Fotografia ze zbiorów Archiwum PME Arch. PME N. 2089
-
- Wyplatanie wierszy przez Henryka Pałkowskiego i Leona Lipeckiego, Nowe, woj. kujawsko-pomorskie, 1982 r. Fot. Piotr Szacki Fotografia ze zbiorów Archiwum PME PME Arch. N. 2133
-
- Zakład rymarski Stanisława Bergiela, Stara Rozedranka, woj. podlaskie, 1988 r. Fot. P. Szacki, Fotografia ze zbiorów Archiwum PME Arch. PME N. 2481
-
- Adam Korycki przed warsztatem garbarskim, Suchowola, woj. podlaskie Fot. Piotr Tołwiński, 2018 r. Arch. PME I. O.33_3_ 576 Fotografia ze zbiorów Archiwum Naukowego PME Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury i budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego.
-
- Połów ryb, Jagłowo 1967, Fot. P. Szacki, Arch. PME 443 (2)_2
-
- Władysław Stopka-Król przy wyrobie dzwonków pasterskich; Czerwienne, woj. małopolskie, 1985 r. Fot. Piotr Szacki Fotografia ze zbiorów Archiwum PME Arch. PME N.2256
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra” oraz środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Patroni medialni
