„Kogo miłuje temu to jajko podaruje” to napis wydrapany na skorupce opolskiej „kroszonki”.
Warto przypomnieć ten stary, piękny obyczaj obdarowywania się pisankami podczas Świąt Wielkanocnych. Dziewczęta zdobiły pisanki dla chłopaków, kobiety dla chrześniaków i własnych dzieci, a także gości odwiedzających dom. W ludowej tradycji istniała głęboka wiara w życiodajną i dobroczynną moc jaja, szczególnie poświęconego. Używano jaj w magii ochronnej, w zabiegach mających spowodować urodzaj i pomyślność w hodowli oraz w lecznictwie.
Pisanka umieszczona za świętym obrazem miała chronić dom przed pożarem lub innym złem. Można było się nimi „wykupić” od oblewania wodą w Poniedziałek Wielkanocny. Zebrane przez dzieci służyły im do różnych zabaw np.: w „wybitki” czy toczenie jaj.
Najstarszą i najbardziej niegdyś rozpowszechnioną techniką zdobienia pisanek w Polsce była technika batikowa. Ornament maluje się – „pisze” na powierzchni jajka pisakiem napełnionym roztopionym woskiem. Ozdobione jajko zanurzamy w letnim barwniku – miejsca zawoskowane nie ufarbują się. Po osuszeniu jajo ogrzewa się aby usunąć wosk. Gotowa pisanka ma wzory w kolorze skorupki na ciemnym tle.
Inną, często stosowaną metodą jest wyskrobywanie wzoru na ufarbowanym na jednolity kolor jajku ostrym przedmiotem – dawniej brzytwą, żyletką teraz nożykiem introligatorskim („kroszonki” opolskie). Regionalne sposoby – to oklejanie wydmuszek rdzeniem z sitowia i kolorową włóczką (Kurpie Puszcza Biała) albo miniaturowymi wycinankami z kolorowego papieru (Łowicz).
Barwne pisanki z różnych regionów Polski – batikowe z Podlasia, Lubelszczyzny, Opoczna, a także z Ukrainy i Białorusi, jaja oklejane, wydrapywane, malowane czy perforowane, na prezent czy do ozdoby, będzie można kupić podczas Wielkich Targów Wielkanocnych w PME. Nie zabraknie koszyczków, pięknych haftowanych ręcznie serwetek i obrusów, a także tego co do koszyka wkładamy, no może z wyjątkiem soli i pieprzu. Zapraszamy!
Autorka wpisu: Dorota Jarecka. Fot. Anahita Rezaei.
Więcej o targach w sekcji Wydarzenia.