Kołyska, powijaki, koń na biegunach, pamiątki chrztu i pierwszej komunii oraz zabawki kupione na odpuście – te i setki innych przedmiotów związanych z okresem dzieciństwa już w listopadzie 2021 roku będzie można obejrzeć w katalogu zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Kontekst stworzą archiwalne fotografie rodzinne i dziecięce z naszych zbiorów.
W 2021 roku w Państwowym Muzeum Etnograficznym rozpoczynamy działania związane z tematem dzieciństwa poprzez projekt wydawniczy. Jego celem jest wydanie innowacyjnego katalogu zbiorów.
Publikacja o nazwie tożsamej do projektu będzie w sposób przekrojowy prezentowała muzealia i archiwalia z terenu Polski gromadzone przez lata w zbiorach PME. Każdy obiekt opisany i sfotografowany stanowi rodzaj komunikatu i świadectwa przeszłości. W katalogu zaprezentowane zostaną wszystkie obiekty związane z okresem dzieciństwa ze zbiorów Muzeum: zabawki, ubrania, meble i sprzęty, a także dzieła sztuki i fotografie. Setki przedmiotów dotyczących etnografii dzieciństwa połączą się w jedną opowieść o życiu dzieci.
Dziecko w kołysce, Różyce (pow. łowicki, woj. łódzkie), 1968 r. Fot. Piotr Szacki.
W ofercie wydawniczej polskich muzeów etnograficznych brakuje kompleksowych katalogów tematycznych. Stąd pomysł na naszą innowacyjną publikację – pierwszy katalog ukazujący przekrojowo zbiory z różnych kolekcji. Ideą projektu ”Dzieciństwo” jest skierowanie opracowania do jak najszerszej grupy odbiorców – pracowników muzeów i instytucji kultury, pedagogów, animatorów kultury, badaczy i pasjonatów etnografii, dziennikarzy i wszystkich, którzy projektują produkty dla dzieci i rodziców. Katalog będzie także ułatwieniem przy prowadzeniu kwerend i prac konserwatorskich. Wierzymy, że dla badaczy katalog stanie się inspiracją do prac naukowych, badań i publikacji.
Publikacja będzie około 400-stronicowym repozytorium wiedzy o etnografii dzieciństwa. Katalogi pojawią się w znaczących bibliotekach, muzeach etnograficznych i pokrewnych oraz instytucjach naukowo badawczych w Polsce, także w Bibliotece Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Publikacja będzie bezpłatnie i szeroko dystrybuowana w formie cyfrowej, w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej. Z myślą o najmłodszych odbiorcach wydana zostanie gra pamięciowa „pexeso”.
Konik drewniany, Stanisław Wysocki, Haczów (woj. podkarpackie), lata 60. XX w., PME 30476. Fot. Edward Koprowski.
W ramach projektu zostaną przeprowadzone bezpłatne międzypokoleniowe warsztaty plastyczne i kulinarne oraz panele dyskusyjne z udziałem ekspertów – w wersji stacjonarnej i online. Choć punktem wyjścia są obiekty etnograficzne, świadczące o dawnym obrazie dzieciństwa, podczas spotkań poruszane będą tematy dotykające kondycji współczesnych mieszkańców Polski – dorosłych i dzieci. To, jak przez wieki zmieniało się doświadczenie dzieciństwa, świadczy przecież o zmianie jaka zaszła w jego postrzeganiu przez opiekunów i starsze pokolenia. Katalog stanie się bazą pomysłów i źródłem inspiracji do tworzenia scenariuszy edukacyjnych w naszym Muzeum dla Dzieci. W 2021 roku przeprowadzone zostaną tam wydarzenia o pilotażowym charakterze. Po zakończeniu projektu „Dzieciństwo” poddamy wszystkie warsztaty ewaluacji, na rzecz przyszłych aktywności wokół tego tematu.
Zapraszamy do lektury artykułu „Dziecko chłopskie w XIX i XX wieku”, prof. Włodzimierza Mędrzeckiego. Tekst ten znajdzie się w katalogu „Dzieciństwo”.
Autorki projektu: Małgorzata Kunecka, Agnieszka Grabowska.
Katalog online:
Katalog „Dzieciństwo” (wersja pdf)
Do obejrzenia:
Debata: Od waty cukrowej do smartfona. Co cieszy dzieci
Debata: Między oślą ławką a dziennikiem elektronicznym. Różne odcienie szkolnej rzeczywistości
Debata: Dziecko – od przedmiotu do podmiotu
Debata: Trendy w wychowaniu dzieci
Do wysłuchania:
Podcast „Janek vs Janek”
Podcast „Wakacje – najlepsze chwile?”
