Zapraszamy do wzięcia udziału w cyklu wykładów online „Dziecko czyli kto?”, który pozwoli poznać świat analizy jednej ze sfer ludzkiego życia, która dotyczy nas wszystkich – dzieciństwa. Spojrzymy na nią w sposób interdyscyplinarny – dzięki unikatowemu zespołowi prowadzących wykłady osób.
Spotkania te odbywać się będą w przestrzeni wirtualnej.
Karnet na wszystkie wykłady dostępny jest w cenie 69 zł.
Zapisy:
rezerwacje@ethnomuseum.pl
Wydarzenia on-line przeznaczone dla osób dorosłych.
Wykłady odbywają się na żywo na platformie Zoom; ich nagrania są udostępniane odbiorcom.
Harmonogram wykładów:
Spotkanie 1.
13.09.2023, godz. 20.00
Dziecko polskie w XIX i XX wieku między naśladownictwem, tresurą a wychowaniem
Przynajmniej do połowy XIX wieku w rodzinach należących do wszystkich środowisk społecznych dziecko starano się kształtować poprzez nakłanianie do naśladownictwa dorosłych oraz bezwzględne karanie postaw i zachowań uznawanych za naganne. W miarę upływu czasu zaczynano dostrzegać w dziecku indywidualność i stopniowo w coraz większym stopniu uwzględniano ją w procesie wychowawczym. Początkowo głównie w środowisku oświeconego mieszczaństwa i inteligencji, potem wśród ziemiaństwa. Równolegle inteligencja zaczęła propagować ideały wychowawcze jako drogowskaz, który powinien przyświecać wychowaniu dziecka jako uczestnika nowoczesnej wspólnoty społecznej. W okresie międzywojennym ideały te stały się podstawą państwowego systemu edukacyjnego odrodzonej Rzeczypospolitej. Po drugiej wojnie światowej warte jest wrócenie uwagi na rozbieżności między społecznymi, rodzinnymi strategiami wychowawczymi a polityką wychowawczą państwa starającego się budować społeczeństwo socjalistyczne.
Prowadzenie: prof. Włodzimierz Mędrzecki – historyk w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Specjalista w dziedzinie historii społecznej XIX i XX w. oraz antropologii historycznej. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego.
Spotkanie 2.
20.09.2023, godz. 20.00
Dziecko jako bohater i odbiorca reklam
W społeczeństwo konsumpcyjnym obserwujemy pojawianie się zarówno nowych zjawisk jak i nowych ról społecznych. Jesteśmy świadkami m.in. komercjalizacji dzieciństwa i wynikającego z niej dynamicznego rozwoju kindermarketingu. Zjawiska te budzą szczególne zainteresowanie, ponieważ dzieci (podobnie jak seniorzy) należą do grupy konsumentów podatnych na zranienie (ang. vulnerable consumers), inaczej konsumentów wrażliwych. W portrecie psychospołecznym dziecka- konsumenta można wskazać dwa zasadnicze obszary. W jednym z nich dziecko staje się bohaterem reklam w drugim ich odbiorcą. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane różne trendy obecne w przekazach reklamowych, zarówno o charakterze pozytywnym jak i negatywnym, takie jak np. seksualizacja wizerunku dziecka, kompresja wieku, czynnik marudy, kidult, dziecko de luxe, egotyzm konsumencki czy schemat dziecięcości.
Prowadzenie: prof. Aleksandra Parobkiewicz-Jasielska – profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktor habilitowany nauk społecznych w dziedzinie psychologii, psycholog, certyfikowany terapeuta CBT. Jej zainteresowania naukowe dotyczą związku procesów emocjonalnych z procesami poznawczymi w m.in. takich obszarach jak potoczna reprezentacja emocji czy przetwarzanie emocjonalne oraz psychologicznych aspektów kindermarketingu. Autorka książek i artykułów z zakresu psychologii m.in. takich publikacji jak: Dorośli reklamują dzieci kupują. Kindermarketing i psychologia (wspólnie z R. Maksymiuk, Warszawa 2010); Charakterystyka i konsekwencje potocznego rozumienia emocji (Poznań, 2013); Wiedza dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną o emocjach (wspólnie z M. Buchnat, Warszawa, 2022).
Spotkanie 3.
27.09.2023, godz. 20.00
Od maleńkości do dorosłości – o etapowości rozwoju człowieka
Z wykładu dowiemy się czym, z biologicznego punktu widzenia, jest dzieciństwo i dlaczego ewolucja je pokochała. Poznamy mechanizmy odpowiedzialne za rozwój dziecka. A także nauczymy się czym są siatki centylowe i jak z nich korzystać.
Prowadzenie: dr hab. Agnieszka Różdżyńska-Świątkowska – antropolożka fizyczna. Kierownik Pracowni Antropologii „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Profesor Instytutu. W 2020 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk biologicznych z zakresu rozwoju dzieci z lizosomalnymi chorobami spichrzeniowymi. Od prawie 15 lat jej praca zawodowa i zainteresowania dotyczą zastosowania badań antropologicznych w ocenie rozwoju dzieci, w szczególności z chorobami uwarunkowanymi genetycznie. Była głównym badaczem w ogólnopolskich populacyjnych projektach badawczych oceniających rozwój polskich dzieci: OLA i OLAF. Brała udział w badaniach klinicznych z enzymatycznym leczeniem zastępczym w mukopolisacharydozach i mannozydozach. Prowadzi badania dotyczące rozwoju fizycznego u dzieci z chorobami o podłożu genetycznym. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Antropologicznego. Autorka i współautorka ponad 77 artykułów naukowych w tym 50 opublikowanych w pismach z listy filadelfijskiej.
Spotkanie 4.
11.10.2023, godz. 20.00
Akceptacja neuroróżnorodności – w kierunku przedefiniowania pojęcia normy rozwojowej
Na naszych oczach dokonuje się proces zmiany myślenia o umysłach osób z ADHD, dysleksją i zaburzeniami ze spektrum autyzmu – od wyrzucania ich poza nawias nowoczesnych społeczeństw do uznania innej ścieżki rozwojowej umysłu jako zasobu społecznego. W wykładzie zostanie przedstawiona koncepcja neuroróżnorodności mówiąca o tym, że dzieci różnią się od siebie w obszarach m.in. umiejętności komunikacji, myślenia abstrakcyjnego, kompetencji społecznych, koncentracji i odbierania bodźców sensorycznych. Przyjrzymy się zaburzeniom neurorozwojowym i temu jak postrzeganie osób nieneurotypowych zmieniało się w ciągu ostatnich 100 lat.
Prowadzenie: dr Magdalena Grygo – doktor nauk medycznych, specjalista psychiatra dzieci i młodzieży. Szkolenie specjalizacyjne ukończyła w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego w Warszawie w roku 2011. W latach 2004-2012 związana zawodowo ze Szpitalem Psychiatrycznym dla Dzieci i Młodzieży w Zagórzu. W latach 2012-2021 pracowała w Poradni Psychosomatycznej Szpitala Dziecięcego przy ul. Niekłańskiej.
Spotkanie 5.
08.11.2023, godz. 20.00
„Czy naprawdę musisz to mieć?”: o FOMO-marketingu w postpandemicznej rzeczywistości
Fear of Missing Out (FOMO) to zjawisko rozumiane jako „wszechogarniający lęk, wynikający z przeczucia, że inne osoby w danym momencie przeżywają bardzo satysfakcjonujące doświadczenia, w których ja nie uczestniczę”, związany z „pragnieniem pozostawania w stałej łączności z innymi i wiedzy na temat tego, co robią” (Przybylski et al., 2013). Naukowcy od lat badają je głównie w kontekście nadmiarowego korzystania z internetu, mediów społecznościowych i smartfonów, dowodząc, że wysokie odczuwanie FOMO jest silnie związane ze światem cyfrowym. Ten wątek pojawia się także w naszych badaniach, od 2018 roku realizowanych w ramach projektu „FOMO. Polacy a lęk przed odłączeniem” (www.fomo.wdib.uw.edu.pl). Nie on jednak będzie grał pierwsze skrzypce podczas mojego wystąpienia, przynajmniej nie w tak ogólnym zakresie. Chciałabym zaprosić na spotkanie dotyczące wykorzystywania FOMO w e-sprzedaży: istnieje bowiem szereg technik, które – bazując na lęku przed odłączeniem – mają przyśpieszyć nasze decyzje zakupowe. Z pewnością zetknął się z nimi każdy, kto chociaż raz zakupił cokolwiek przez internet. I to o nich właśnie porozmawiamy. Oczywiście nie zabraknie wprowadzenia teoretycznego na temat Fear of Missing Out, ale moim głównym celem będzie wskazanie i omówienie zabiegów FOMO-marketingu, przedstawienie ich możliwej skuteczności (na bazie badań z 2022 roku) i podpowiedzenie, jak im nie ulec. Wystąpienie będzie miało zatem bardzo praktyczny wymiar, dzięki któremu – mam nadzieję! – łatwiejszym stanie się dostrzeżenie, zidentyfikowanie i ominięcie pułapek e-sprzedażowych (a tym samym, finalnie, wzmocnienie nawyków ułatwiających oszczędzanie).
Prowadzenie: dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska, prof. UW – adiunktka, wieloletnia pracowniczka Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW. Specjalizuje się w marketingu środków przekazu, polaryzacji mediów i wpływie nowych technologii na media oraz odbiorców. Autorka ponad 60 tekstów naukowych, publikowanych w prestiżowych wydawnictwach krajowych i zagranicznych. Aktywna uczestniczka ponad 80 konferencji naukowych o skali międzynarodowej i krajowej. Doświadczona recenzentka tekstów naukowych. Członkini Editorial Board w Journal of Media Business Studies, Reviewers Board w Future Internet, Sustainability i Social Siences oraz Rady Programowej czasopism Dziennikarstwo i Media, Styles of Communication, Revista Multidisciplinar, JOCIS. Członkini Zarządu European Media Management Association. Inicjatorka i liderka projektu badawczego „FOMO. Polacy a lęk przed odłączeniem” (2018-2022) – pierwszych reprezentatywnych badań Fear of Missing Out i zjawisk mu pokrewnych w Polsce. Laureatka nagrody „Złote Skrzydła” (2010) za książkę „Marketing medialny”. Członkini zespołu badawczego w projekcie „Diversity Management as innovation in journalism” (POLS). Liderka inicjatyw The Knowledge-Share Communities (#university&emmahub) oraz The World Media Economics and Management Conference 2025. Praktyczka, która zawodowe szlify zdobywała i rozwijała w agencjach PR, jednostkach samorządowych, mediach (RMF FM) i jako pełnomocnik Dziekana WDIB UW ds. Promocji.
Spotkanie 6.
15.11.2023, godz. 20.00
Dziecko wyemancypowane? Literatura dla dzieci wobec zmian
W wykładzie pokażę rozwój literatury dla dzieci w perspektywie nieco innej wobec dominującego przekonania proklamującego postępującą emancypację dziecięcych bohaterów. Odnosząc się do znanych klasyków literackich, takich jak „Alicja w Krainie Czarów”, „Piotruś Pan”, „Pippi Pończoszanka” oraz do współczesnych utworów pisanych dla młodych odbiorców, postaram się rozważyć zawartą w tytule wątpliwość: czy dziecko literackie rzeczywiście jest wyemancypowane?
Prowadzenie: dr Anna Maria Czernów – literaturoznawczyni, badaczka literatury oraz sztuki dla dzieci i młodzieży związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka licznych artykułów opublikowanych w polskich i anglojęzycznych monografiach oraz czasopismach naukowych. Jej szczególne zainteresowania to historia literatury dla młodych, sztuka dla dzieci i młodzieży oraz życie i dzieło Janusza Korczaka. Tłumaczka literatury z języka szwedzkiego, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Wieloletnia współpracowniczka Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
Spotkanie 7.
06.12.2023, godz. 20.00
Historia dzieciństwa w Warszawie. O dziecięcej topografii, literaturze wspomnieniowej i zapachu czekolady w Skaryszaku
Sylwia Chutnik opowie o miejscach związanych z przeszłością dziecięcą oraz przedstawi kilka utworów literackich, w których opisane zostały wczesne lata spędzone w Warszawie.
Prowadzenie: Sylwia Hutnik – doktora nauk humanistycznych. Z wykształcenia kulturoznawczyni, absolwentka Gender Studies na UW. Pisarka, publicystka, działaczka społeczna i promotorka czytelnictwa. Członkini Związku Literatów Polskich i Stowarzyszenia Unia Literacka. Kuratorka festiwali i inicjatyw literackich (Międzynarodowy Festiwal Literacki Apostrof, Kawiarnia Literacka OFF Festival, dyskusje i spotkania autorskie). Była wykładowczynią w Instytucie Kultury Polskiej UW oraz w szkole pisania Maszyna do Pisania. Aktualnie związana z Centrum Badań nad Kulturą Warszawy przy UW. Felietonistka ,,Polityki”;, „Pani”, „Wysokich Obcasów”, ,,Gazety Stołecznej” i wielu portali internetowych. Współprowadziła programy literackie „Cappuccino z książką” i „Zapomniani – odzyskani” w TVP Kultura oraz „Barłóg literacki”. Jej teksty ukazały się w książkach zbiorowych oraz w wielu katalogach do wystaw sztuki współczesnej i programach teatralnych (między innymi Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, Galeria Bunkier Sztuki, Muzeum Nobla w Sztokholmie). Publikuje gościnnie na łamach prasy polskiej i zagranicznej. Jej teksty naukowe znalazły się w ponad 20 opracowaniach i książkach zbiorowych. Stypendystka Homines Urbani 2008, Instytutu Books from Lithuania 2009, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2010, Miasta Stołecznego Warszawy 2010, Instytutu Goethego 2010.
Spotkanie 8.
13.12.2023, godz. 20.00
Edukacja empatyczna – czym jest i czy w ogóle jest możliwa? Czego wymaga od nas – osób dorosłych?
Prezentacja dotyczy własnych doświadczeń długofalowej pracy z różnymi grupami dzieci (w placówkach wychowawczych i uchodźczych, przedszkolach, szkołach, instytucjach kultury, grupach nieformalnych, grupach mneijszości, a także mieszanych wiekowo, zarówno w dużych jak i niewielkich ośrodkach miejskich i wiejskich) na przykładach tworzenia pełnometrażowego filmu dokumentalnego pt.:” Król maciuś Pierwszy”, Gazety Dzieci, czy współkuratorpwania wystawy pt.: ”Galeria to kurnik, artyści to kury, a sztuka to jajka kur” w Galerii Arsenał w Białymstoku.
Prowadzenie: dr Jaśmina Wójcik – artystka wizualna, edukatorka, reżyserka, autorka nastawionych na nasłuch, partycypacyjnych akcji społeczno-artystycznych. Zajmuje się włączaniem i oddawaniem podmiotowości społecznościom pozbawionym widzialności i możliwości wypowiedzi. Współredaktorka książki Sztuka ze społecznością (2018) osnutej wokół jej najszerzej znanego przedsięwzięcia – wieloletniego działania ze społecznością byłych pracowników i pracownic fabryki w Ursusie zwieńczonego nagradzanym pełnometrażowym dokumentem kreacyjnym w jej reżyserii pt. Symfonia fabryki Ursus (2018). Od kilku lat zaangażowana w edukację empatyczną poprzez opracowywanie autorskich praktyk kreacji artystycznej wypowiedzi dzieci. Oddaje sprawczość i podmiotowość dzieciom traktując je jako współtwórców i zapraszając do dialogu. Obecnie Wójcik koncentruje się głównie na oddolnych praktykach edukacji, oddawaniem dzieciom głosu, czego efektem będzie jej nowy film na podstawie powieści Janusza Korczaka Król Maciuś Pierwszy, a także prowadzeniem wraz z dziećmi GAZETY DZIECI (posiadającej swe redakcje m.im w Warszawie, Białymstoku, Choroszczy, Szudziałowie, Krynkach, Gdańsku, czy Lublinie), jak również kura torowaniem wraz z dziećmi wystaw (tkj “Galeria to kurnik, artyści to kury, a sztuka to jajka kur” Galeria Arsenał w Białymstoku).
Cykl „Dziecko, czyli kto?” realizowany jest w ramach programu edukacyjnego do wystawy „Dzieciństwo”.
Muzeum realizuje program Samorządu Województwa Mazowieckiego „Wsparcie osób z niepełnosprawnościami na Mazowszu”. W ramach programu osoby z niepełnosprawnościami i ich asystenci mogą skorzystać z wybranych wydarzeń w preferencyjnej cenie 1 zł. Program skierowany jest do mieszkańców województwa mazowieckiego. Więcej o programie i warunkach uczestnictwa: Wsparcie osób z niepełnosprawnościami na Mazowszu. W celu potwierdzenia czy wydarzenie jest dostosowane do indywidualnych potrzeb zainteresowanych uczestników prosimy o kontakt mailowy: dostepnosc@ethnomuseum.pl lub telefoniczny: tel. 502 955 534 (możliwość wysłania SMS).
