15.05.2020Wspomnienie prof. Zofii Sokolewicz„To co mnie w życiu nękało, to nadmiar zainteresowań” tak kończy swoją rozmowę, zmarła 29 stycznia tego roku prof. Zofia Sokolewicz. Rozmowę opublikowaną w 95 tomie Ludu z 2011r. przeprowadził prof. Zbigniew Jasiewicz. Wspominamy Ją w dniu imienin. Prof. dr hab. Zofia Sokolewicz była nie tylko wieloletnią szefową Katedry Etnologii i Antropologii Uniwersytetu Warszawskiego, ale... View Article
Blog
15.05.2020Różne oblicza Zośki„Zośka” Sophia Loren, „Zośka” Sophie Marcau to najbardziej znane współczesne Zośki. Zofia to też od kilku lat bardzo popularne imię żeńskie, które zajmuje trzecie (np. w roku 2018), czwarte lub kolejne miejsca w rankingu najpopularniejszych imion. Lecz w tych dniach najważniejsza Zośka to ta „zimna”, z 15 maja. To również najczęściej wybierany termin obchodzenia imienin... View Article
Blog
11.05.2020Z cyklu „Biblioteka zarazy” vol. 3Antropologia wypracowała już pewien zestaw klasycznych pojęć i interpretacji odnośnie epidemii. Należą do nich spostrzeżenia Jeana Delumeau, wspominanego w poprzedniej części naszej „Biblioteki zarazy”. Wyodrębnił on kilka podstawowych, symbolicznych figur towarzyszących opisowi tej „wielkiej postaci dawnej historii”, jak epidemię nazwał przywołany Delumeau Bartolome Bennassari. Były to: nieopanowany ogień, sypiące się na ludzi strzały oraz artystycznie... View Article
Blog
08.05.2020Po co są inicjacje?Osoby, które uczestniczyły w obrzędzie Pierwszej Komunii Świętej mają różne wspomnienia, zarówno dobre, jak i te negatywne. Ci, którzy mają dobre wspomnienia z pewnością chętniej zajrzą do swoich komunijnych fotografii, które są zapisem obrzędu w określonym miejscu i czasie. Mają one już wartość historyczną, a sam pierwszokomunijny antourage zmieniał się znacznie w ciągu XX i... View Article
Blog
06.05.2020Call me „kolokol”Pierwszym wynalezionym przez człowieka typem instrumentów muzycznych były instrumenty sygnałowe, do których zalicza się idiofony. Są nimi semantrony (od staro- cerkiewno-słowiańskiego sema – znak, sygnał), które także współcześnie mają ważne zastosowanie w obrządku prawosławnym. Inne nazwy na ten typ instrumentów to bilo, klepało, a po polsku klepadło, pochodzą zapewne od sposobu w jaki wydobywało się... View Article
Blog
30.04.2020Z cyklu „Biblioteka zarazy” vol. 2Mural – słowo pochodzenia hiszpańskiego, oznaczające rodzaj wielkoformatowej malatury, czyli dzieła malarstwa ściennego, najczęściej monumentalnego. Malarstwo ścienne ma swe początki jeszcze w okresie prehistorycznym, w czasach powstawania rysunków naskalnych. W późniejszych wiekach pojawiało się w formie fresków, malowanych często przez słynnych malarzy, choćby takich jak żyjący na przełomie XIII i XIV wieku Giotto di Bondone.... View Article
Blog
24.04.2020Nostalgia Jagłowa znad BiebrzyW świecie sprzed Covid-19, kiedy turystyka przybierała nierzadko nadmierny rozmach, czym w Polsce dotknięte były przez cały niemalże rok Zakopane i Kraków, a latem liczne miejscowości nadmorskie, są jeszcze takie miejsca, o których mało kto słyszał. Odwiedzają je, niemalże, tylko etnografowie, ornitolodzy, zoolodzy, leśnicy, klimatolodzy. Są jeszcze takie miejsca, gdzie brak infrastruktury agroturystycznej. Jedno z... View Article
Blog
21.04.2020Z cyklu „Biblioteka zarazy” vol. 1Pandemia wszystkich zaskoczyła. Czy jednak? Przecież morowe powietrze pojawiało się od zawsze i posiada w kulturze swe ważne reprezentacje. Zaczynając od modlitwy: „Od powietrza, głodu, ognia i wojny, wybaw nas Panie”, poprzez znaczące dzieła literatury, takie, jak choćby „Dekameron” Giovanniego Boccaccio, czy „Dżuma” Alberta Camusa, które są w tej chwili wznawiane w wielu językach i... View Article
Blog
17.04.2020Głupawy uśmiech GiocondyPrzewijając na Netfliksie dwusetny film o van Goghu łatwo nabrać przekonania, że gdy dzieło sztuki i artysta przebija się do szerokiej świadomości, prowadzi to wyłącznie do jego zbanalizowania i nieznośnego mnożenia stereotypów. Można w tej sytuacji obrazić się na świat jak bohater Krivoklata Jacka Dehnela, mizantropijny arystokrata ducha wściekły na okrągłe zdania o „nieziemskiej słodyczy”... View Article
